Khám phá hình dạng và kích thước khác nhau của chai rượu vang

Bên trong các cửa hàng rượu vang, chai rượu phổ biến nhất mà bạn nhìn thấy là chai tiêu chuẩn 750ml. Nhưng ngoài kích thước tiêu chuẩn ấy, rượu vang còn tồn tại một loạt các kích thước thú vị khác. Từ những chai nhỏ như Piccolo 187,5ml cho đến Maximus khổng lồ 130L. Cùng Hedon tìm hiểu những kiến thức thú vị về chủ đề này nhé!

1. Tại sao rượu vang lại tồn tại các kích thước khác nhau?

Trong suốt quá trình sản xuất rượu bao gồm giai đoạn ủ, lên men, oxy hoá cũng như việc phải lưu trữ trong thời gian dài, các thông số về kích thước dài, rộng, thể tích chai rượu vang đều có ảnh hưởng nhất định đến chất lượng rượu sau cùng. Các nhà làm vang phát hiện ra rằng bình có dung tích càng cao thì tuổi thọ của rượu càng lâu. Bởi trong những chai lớn hơn, quá trình trao đổi khí diễn ra chậm hơn. Rượu có thêm thời gian phát triển, trở nên phức tạp hơn so với rượu từ những chai nhỏ.

Bên cạnh đó, kích thước chai rượu vang khác nhau cũng giúp việc trưng bày và lưu trữ rượu trở nên dễ dàng hơn. Chai rượu vang lớn hơn thường được lưu trữ và thưởng thức trong những bữa tiệc lớn. Trong các nhà hàng, hầu hết chai vang kích thước lớn được dùng để trang trí. Trong khi chai rượu vang nhỏ thường được sử dụng hàng ngày, mang đi biếu tặng.

Đối với những ai đam mê rượu vang, việc trưng bày hàng chục chai rượu vang to nhỏ khác nhau giúp không gian trở nên hài hòa và thể hiện được gu thẩm mỹ của người sưu tập.

2. Nguồn gốc của chai rượu vang tiêu chuẩn 750ml?

Có nhiều giả thuyết để giải thích về kích thước tiêu chuẩn của chai rượu vang. Một trong số đó liên quan tới dung tích phổi của con người. Trước khi được chế tạo tự động bằng máy móc vào thế kỷ 18, các chai thuỷ tinh chứa rượu vẫn được sản xuất bằng phương pháp thổi thuỷ tinh thủ công. Mỗi lần thổi trung bình tạo ra một lượng khí từ 650 – 800ml. Do đó thể tích chai 750ml được xem là phù hợp.

Tuy nhiên trên thực tế, việc chai rượu vang có kích thước tiêu chuẩn 750ml bắt nguồn từ việc giao thương giữa Anh và Pháp. Mặc dù rượu vang được coi là có nguồn gốc từ Pháp, nhưng nước Anh lại có ảnh hưởng quyết định đến độ lớn của chai rượu. Vào thế kỷ 19, Pháp sử dụng lít làm đơn vị đo lường cho chất lỏng. Trong khi Vương quốc Anh sử dụng một đơn vị đo lường khác là gallon (1 gallon = 4,546 lít). Điều này khiến việc chuyển đổi trọng lượng giữa hai quốc gia bị hạn chế.

Vào thời điểm đó, Vương quốc Anh là nước nhập khẩu rượu chính của Pháp. Để tránh những tính toán sai sót trong việc xuất nhập khẩu, doanh nhân hai nước đã đi tới một quyết định. Họ thống nhất sử dụng thùng gỗ sồi 225 lít (khoảng 50 gallon) để vận chuyển rượu. Vì 225L rượu có thể được chia thành 300 phần 750ml như nhau, các thương gia đã xác định thể tích trung gian này là 750ml, nhằm thúc đẩy thương mại giữa Pháp và Vương quốc Anh.

3. Các kích cỡ chai rượu vang thường gặp

Để phân biệt kích cỡ giữa các chai rượu vang, người ta sử dụng tên các vị vua trong kinh thánh để đặt tên cho chúng.  Dưới đây là danh sách các kích cỡ chai rượu thường gặp nhất:

• Piccolo hoặc Split (187,5ml): Bằng ¼ kích thước tiêu chuẩn, thường được sử dụng cho một lần phục vụ rượu champagne
• Demie hoặc Half (375 ml): Bằng 1/2 kích thước tiêu chuẩn
• Tiêu chuẩn (750ml): Kích thước chai phổ biến cho hầu hết các loại rượu được phân phối
• Magnum (1,5L): Tương đương với hai chai tiêu chuẩn
• Double Magnum (3,0L): Tương đương với hai Magnum hoặc bốn chai tiêu chuẩn
• Jeroboam (4,5L): Tương đương với sáu chai tiêu chuẩn (Đối với rượu vang nổ, một Jeroboam là 3 lít)
• Methuselah hay Imperial (6,0L): Tương đương với tám chai tiêu chuẩn hoặc hai Double Magnum. Imperials có hình dạng giống như một chai rượu vang tiêu chuẩn và được sử dụng cho rượu vang đỏ hoặc trắng. Methuselah thường dành riêng cho rượu Champagne hoặc rượu sủi tăm, được đựng trong chai có vai dốc tương tự như chai Burgundy
• Salmanazar (9,0L): Tương đương với mười hai chai tiêu chuẩn hoặc một thùng rượu đầy
• Balthazar (12,0L): Tương đương với mười sáu chai tiêu chuẩn hoặc hai chai Imperials
• Nebuchadnezzar (15,0L): Tương đương với 20 chai tiêu chuẩn
• Melchoir (18,0L): Tương đương với 24 chai tiêu chuẩn

Các loại chai khác ít được biết đến hơn có thể kể tới Solomon(20L), Sovereign(25L), Primat hoặc Goliath(27L), Melchizedek hoặc Midas(30L), Maximus(130L).

4. Sự khác biệt về hình dạng chai giữa các vùng rượu vang

Hiện nay có hàng trăm loại chai vang với hình dáng ít nhiều khác nhau. Nếu quan sát kỹ một chút, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy tất cả những chai vang ấy đều có đường nét chung dựa theo 3 dáng chai chính.

4.1 Chai Bordeaux

Chai Bordeaux là loại chai tiêu chuẩn phổ biến nhất, được tạo ra ở Pháp vào đầu những năm 1700. Đặc điểm chính của chai là cổ ngắn, vai ngang, thân dài đều xuống đến chân. Người ta cho rằng phần vai ngang giúp giữ lại cặn tốt hơn khi rót rượu ra ly. Phần đáy sâu tăng thêm độ bền cho cấu trúc của chai và dễ dàng cho việc xếp chồng rượu. 

4.2 Chai Burgundy

Hình dạng của chai Burgundy có phần giống quả lê. Kích thước phần đáy rộng hơn chai Bordeaux, vai cũng dài và dốc hơn. Hầu hết các loại rượu vang trắng lâu năm ủ trong gỗ sồi đều có kiểu dáng chai này. Pinot Noir, Chardonnay, Syrah và Grenache là những ví dụ điển hình. Chai Burgundy có một biến thể là chai Rhone với phong cách tương tự nhưng phần dưới “thon gọn” hơn.

4.3 Chai Alsace

Chai Alsace nổi bật với cổ dài và đáy nhỏ. Hình dạng độc đáo này có lẽ được tạo ra vào khoảng những năm 1800. Hình dạng thuôn dài giúp chúng dễ dàng cất giữ và nổi bật hơn so với các chai khác trong cửa hàng buôn bán rượu. Một số chai của Đức và Alsatian có kích thước khác nhau từ phần cổ xuống dưới đáy, mặc dù lượng chất lỏng bên trong chai vẫn giữ nguyên. Màu sắc của các chai cũng có thể rất khác nhau. Từ trong suốt đến các sắc thái pha trộn giữa xanh lá cây, nâu, xanh lam,…

Riêng chai rượu Champagne (Sparkling) có hình quả lê hơi giống chai của Burgundy. Tuy nhiên chúng có lớp thủy tinh dày hơn, vai dốc nhẹ nhàng và vết lõm sâu ở đáy để chịu được áp suất lên tới 80 – 90psi bên trong chai. Một số nhà sản xuất Champagne như Krug, Dom Perignon, Feuillatte Palmes d’Or ,… đã tạo ra các hình dạng chai Champagne của riêng họ, được cấp bằng sáng chế để giúp sản phẩm trở nên nổi bật hơn.

Hi vọng bạn đã có thêm những thông tin hữu ích và thú vị về các loại chai rượu vang thông qua bài viết của Hedon. Để chọn được chai rượu vang có kích thước và hình dáng phù hợp với mục đích sử dụng, bạn đừng ngại liên hệ với Hedon để được tư vấn chi tiết hơn nhé!