Bình thở rượu vang – cụm từ này hẳn không còn xa lạ với những ai yêu thích rượu vang. Nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ về nó? Khi nào nên dùng bình thở rượu vang? Và “thở rượu vang” (carafer) có giống với “lọc cặn” (decanter) không? Vô vàn câu hỏi xoay quanh chủ đề này khiến nhiều người bối rối. Để giải đáp mọi thắc mắc và giúp bạn tự tin hơn khi thưởng thức rượu vang, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tất tần tật về bình thở rượu vang nhé!
1. Tại sao cần dùng bình thở rượu vang?
Như chính tên gọi, bình thở rượu vang được thiết kế để hỗ trợ quá trình “thở” của rượu, giúp rượu tiếp xúc với oxy. Quá trình này làm mềm tannin, giải phóng các tầng hương phức hợp và nâng tầm trải nghiệm thưởng thức. Bình thở rượu vang thường có đáy rộng và cổ hẹp, tạo điều kiện cho hương thơm bung tỏa từ từ. Đáy rộng giúp rượu lan đều, đảm bảo tanin được phân bố hài hòa.
Khi rượu đã hấp thụ đủ lượng oxy cần thiết và phát huy trọn vẹn những tầng hương tinh tế, đó là thời điểm lý tưởng để bạn thưởng thức. Những dòng rượu mạnh mẽ, đậm vị, hoặc mang chút dư vị gỗ sồi thường phù hợp nhất với quá trình “thở” này.
Lưu ý rằng bình thở rượu vang và bình decanter thường bị nhầm lẫn khi sử dụng, nhưng thực tế chúng có những khác biệt nhất định trong chức năng. Bình thở rượu vang (carafe) chủ yếu giúp rượu “thở”, còn bình decanter được thiết kế để tách rượu ra khỏi cặn lắng trong chai, phục vụ mục đích riêng biệt trong quá trình thưởng thức rượu vang.
>> Tìm hiểu thêm: Decanter là gì? Decanter là gì? Khi nào nên sử dụng bình decanter?
2. Rượu vang cần “thở” trong bao lâu?
Không phải loại rượu nào cũng cần thời gian “thở” như nhau. Thời gian decanter phụ thuộc vào độ tuổi và chủng loại rượu.
Thời gian thở của rượu vang đỏ
Đây là loại rượu cần thời gian “thở” lâu nhất. Có hai quá trình chính diễn ra (oxy hóa và bay hơi) giúp rượu vang đỏ có vị trái cây hơn sống động hơn và kết cấu mượt mà hơn. Thời gian thở khuyến nghị cho các loại rượu vang đỏ:
- Rượu vang đỏ nhẹ (Light-bodied red wines): Thường có màu đỏ nhạt, tannin thấp và hương vị nhẹ nhàng. Thời gian khuyến nghị cho loại này là 20-30 phút. Ví dụ: Pinot Noir, Gamay…
- Rượu vang đỏ trung bình (Medium-bodied red wines): Có độ đậm vừa phải, tannin trung bình và hương vị phức hợp hơn. Thời gian khuyến nghị là 30-60 phút. Ví dụ: Cabernet Franc, Zinfandel, Grenache, Merlot, Malbec, Barbera, Dolcetto và Tempranillo.
- Rượu vang đỏ đậm đà (Full-bodied red wines): Có màu đậm, tannin cao và hương vị mạnh mẽ. Loại này cần thời gian thở lâu nhất, từ 45 phút trở lên. Ví dụ: Cabernet Sauvignon, Nebbiolo, Petit Sirah, Monastrell (hay còn gọi là Mourvèdre) và Tannat.
Những thay đổi của rượu vang đỏ theo thời gian:
- Sau khoảng 15-20 phút: Các mùi khó chịu do phản ứng khử trong rượu vang đỏ sẽ bay hơi. Hiện tượng này khá phổ biến ở rượu vang đỏ và xảy ra khi các hợp chất thơm hình thành trong môi trường yếm khí (ví dụ: bên trong chai).
- Sau khoảng 30-45 phút: Các mùi “nồng” hoặc “gắt” trong rượu vang đỏ sẽ giảm bớt.
Sau khoảng 60 phút: Tannin bắt đầu mềm hơn. Thời gian lâu hơn thường dành cho các loại rượu vang đỏ đậm đà với hàm lượng tannin cao.
Thời gian thở của rượu vang trắng và vang hồng
Những loại rượu vang này thường có hương thơm sống động và tươi mát ngay khi vừa mở chai và thường không cần quá trình “thở” để bung tỏa hương vị.
Đối với rượu vang trắng, đặc biệt là các loại vang nhẹ như Sauvignon Blanc hay Pinot Grigio, thường không cần thở. Thông thường, bạn chỉ rót ra ly và có thể sử dụng ngay với những loại vang này. Với các loại vang trắng đậm đà hơn, mang các tầng hương vị phức hợp hơn hoặc được ủ trong thùng gỗ sồi như Chardonnay, Chenin Blanc, Viognier… có thể để rượu thở khoảng 30-60 phút, để mở khóa các tầng hương vị mới, giúp trải nghiệm thưởng thức trở nên hoàn hảo hơn.
Rượu vang hồng, với đặc trưng là sự tươi mới và nhẹ nhàng, thường cùng không cần một khoảng thời gian thở trước khi thưởng thức. Tuy vậy vẫn có một số loại vang hồng có kết cấu đậm đà và phức hợp (Tavel của thung lũng Rhone, Tibouren của nhà Clos Cibonne tại vùng Provence…) sẽ cần một khoảng thời gian thở từ 20-30 phút trước khi thưởng thức.
Lưu ý khi thở rượu vang
Rượu vang càng trẻ và có hàm lượng tannin (vị chát) cao thì càng cần thời gian thở lâu hơn.
Thở rượu hai lần là cách nhanh chóng để “mở” một chai rượu vang trẻ chưa bộc lộ hết hương thơm và hương vị. Bạn chỉ cần rót rượu từ bình thở rượu vang trở lại chai và lặp lại nếu cần.
Hầu hết các loại rượu vang đỏ chỉ giữ được hương vị tốt nhất trong khoảng 12-18 giờ sau khi thở.
3. Cách chọn bình thở rượu vang
Sau khi đã nắm vững quy trình, chắc hẳn bạn đang băn khoăn làm thế nào để chọn được một chiếc bình thở phù hợp. Dưới đây là một số tiêu chí quan trọng cần lưu ý để đưa ra quyết định đúng đắn.
Loại rượu vang
Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất khi chọn mua bình. Như đã đề cập ở trên, mỗi loại rượu vang sẽ yêu cầu cách lên hơi khác nhau.
- Rượu vang trẻ: Thường cần thời gian lâu hơn và oxy hóa mạnh hơn. Bạn nên chọn bình có đáy rộng và miệng loe, đây là hình dáng tối ưu cho rượu vang trẻ.
- Rượu vang lâu năm: Thường nhạy cảm hơn và không cần thời gian thở quá lâu. Bạn nên chọn bình bở rượu vang có cổ hẹp và có nút đậy để hạn chế oxy hóa, giúp bảo toàn hương thơm của rượu.
- Rượu vang trắng: Không cần oxy hóa quá nhiều. Bạn nên chọn bình có kiểu dáng thon gọn, dễ dàng đặt vào xô đá để giữ lạnh.
Kích thước và hình dáng
Ngoài chủng loại rượu vang, bạn cũng cần xem xét đến hình dáng và thẩm mỹ của bình.
- Kích thước: Bình càng lớn càng khó thao tác. Nếu bạn không khéo léo, hãy tránh chọn những mẫu quá khổ, dù chúng có đẹp mắt đến đâu.
- Hình dáng: Bình có nhiều hình dạng khác nhau, mỗi loại được thiết kế để phù hợp với từng loại rượu vang cụ thể. Bình đáy rộng với diện tích bề mặt lớn là lý tưởng cho rượu vang đỏ, cho phép rượu tiếp xúc nhiều với không khí. Bình thở rượu vang cao và thon thường được sử dụng cho rượu vang trắng và champagne.
Chất liệu
Bình thở rượu vang thường được làm từ thủy tinh hoặc pha lê. Vậy chất liệu có ảnh hưởng đến hương vị rượu vang không? Câu trả lời là không. Chất liệu bình không ảnh hưởng đến hương thơm hay vị của rượu vang. Sự khác biệt duy nhất nằm ở thẩm mỹ và giá cả.
Nếu bạn là người yêu thích rượu vang và muốn bình trở thành một vật trang trí đẹp mắt, bạn có thể lựa chọn bình pha lê, tuy giá thành cao hơn. Nhưng nếu không quá quan trọng về thẩm mỹ, bình thở rượu vang thủy tinh sẽ đáp ứng đủ nhu cầu của bạn.
Lời kết,
Bình thở rượu vang không chỉ là một dụng cụ hỗ trợ mà còn là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao trải nghiệm thưởng thức rượu vang. Việc sử dụng bình thở đúng cách không chỉ giúp làm mềm tannin, giải phóng hương thơm mà còn mang lại sự trọn vẹn trong từng ngụm rượu. Đối với những người yêu rượu, hiểu và sử dụng bình thở rượu vang chính là bước tiến tới sự tinh tế trong nghệ thuật thưởng thức.
