Một trong những yếu tố tạo nên hương vị đặc trưng của mỗi loại rượu vang chính là giống nho làm rượu vang. Các giống nho làm rượu vang khác nhau mang đến những hương vị độc đáo và cấu trúc đặc trưng cho từng loại rượu vang. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các giống nho làm rượu vang phổ biến.
1. Giống nho làm rượu vang là gì?
Giống nho làm rượu vang là những giống nho được trồng đặc biệt để sản xuất rượu vang. Mỗi loại giống nho có những đặc điểm riêng biệt về hương vị, mùi thơm, kết cấu và cấu trúc. Những điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị của rượu vang được sản xuất. Các nhà sản xuất rượu vang thường chọn các loại giống nho phù hợp khác nhau để tạo ra các hỗn hợp phức hợp và cân bằng.
Trong số hàng nghìn giống nho trên thế giới, các giống nho phổ biến nhất là Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay và Pinot Noir. Mỗi vùng trồng nho có thể có các loại giống nho truyền thống và được ưa chuộng riêng, tùy thuộc vào khí hậu, đất đai và các yếu tố địa phương khác. Thậm chí, các giống nho khác nhau cũng có thể được kết hợp với tỷ lệ khác nhau để tạo ra những loại rượu vang độc đáo. Điều này khá phổ biến ở nhiều khu vực, chẳng hạn như Chateauneuf-du-Pape, nơi có thể sử dụng tới 13 loại giống nho kết hợp!
2. Làm thế nào để nhận biết các giống nho làm rượu vang khác nhau?
Giống nho làm rượu vang có thể được phân thành hai nhóm chính:
- Nho trắng: Có nước ép màu trắng và chủ yếu được sử dụng để làm rượu vang trắng.
- Nho đen: Có nước ép màu trắng (hoặc một số loại có màu đỏ) và vỏ đỏ/đen, được sử dụng để làm rượu vang đỏ hoặc trắng.
Để nhận biết các giống nho làm rượu vang khác nhau, chúng ta có thể dựa vào các đặc điểm về hình thức, mùi thơm và hương vị của nho.
Về hình thức bên ngoài, chúng ta có thể quan sát hình dạng của lá, hình dáng của chồi và màu sắc của chùm nho. Hương vị, mùi thơm và các đặc tính của rượu vang cũng khác nhau tùy theo vào giống nho được sử dụng. Những sự khác biệt này bắt nguồn từ các đặc tính của quả nho. Mùi thơm cũng như mức độ axit, độ dày của vỏ nho và kích thước của quả nho đều khác nhau.
3. Các giống nho làm rượu vang nổi tiếng nhất
Trên thế giới có hàng nghìn giống nho, nhưng chỉ có 33 giống nho chiếm tới một nửa diện tích vườn nho toàn cầu. Một số giống nho được trồng ở những vùng rất đặc trưng của thế giới, trong khi một số giống khác được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia. Ví dụ như Cabernet Sauvignon, giống nho chiếm 5% diện tích vườn nho trên thế giới.
Tại Pháp, các giống nho được trồng nhiều nhất bao gồm (Nguồn: OIV 2017):
- Merlot với 112.000 ha (13,9% tổng diện tích): Đây là giống nho đặc trưng của Bordeaux, thường được sử dụng trong các hỗn hợp rượu pha trộn, đặc biệt là với Cabernet Sauvignon để làm mềm rượu vang.
- Ugni Blanc với 82.000 ha (10,2%): Có nguồn gốc từ Ý, nơi nó có tên là Trebbiano. Giống nho này chủ yếu được sử dụng để sản xuất Cognac và Armagnac. Nó cũng được trồng ở Provence, Languedoc và đảo Corse.
- Grenache với 81.000 ha (10%): Grenache Noir, còn gọi là Garnacha ở Tây Ban Nha, nổi bật với sự ấm áp và sự tròn đầy trong hương vị. Nó đặc biệt được đánh giá cao vì sản xuất loại rượu rosé ngon nhất miền Nam và các loại rượu vang ngọt tự nhiên từ Roussillon.
- Syrah với 64.000 ha (7,9%): Giống nho đen, có vị cay và cấu trúc chắc chắn, Syrah là giống nho có đặc tính mạnh mẽ. Nó là biểu tượng ở phần phía bắc của thung lũng Rhône. Người Úc đã du nhập giống nho này vào làm rượu vang và đặt cho nó cái tên Shiraz.
- Chardonnay với 50.600 ha (6,3%): Có nguồn gốc từ Burgundy, Chardonnay là một trong những giống nho trắng được trồng rộng rãi và được yêu thích nhất trên toàn thế giới. Giống nho trắng này mang đến các loại rượu vang rất đa dạng tùy thuộc vào thổ nhưỡng nơi nó được trồng.
- Cabernet Sauvignon với 48.000 ha (6%): Đây là giống nho được trồng nhiều nhất trên toàn cầu. Nó phổ biến ở Bordeaux, đặc biệt là vùng Médoc, và tạo ra những loại rượu vang có cấu trúc mạnh mẽ, đậm đà, thích hợp để lão hóa trong hầm rượu.
- Cabernet Franc với 33.000 ha (4,1%): Sớm hơn Cabernet Sauvignon, giống nho này là một trong những giống nho lâu đời nhất ở Bordeaux và thường tìm thấy chủ yếu ở phía Bắc vàThung lũng Loire.
- Carignan Noir với 33.000 ha (4,1%): Carignan (hoặc Carignano ở Languedoc) có nguồn gốc từ Tây Ban Nha (Cariñena). Giống nho này phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nóng và nắng ấm, đặc biệt phát triển mạnh trên đất khô cằn và nghèo dinh dưỡng. Vườn nho Carignan có thể tồn tại hơn 100 năm.
- Pinot Noir với 32.000 ha (4%): Pinot Noir là giống nho đặc trưng của vùng Burgundy, và cũng rất phổ biến ở vùng Champagne. Khi được lên men cẩn thận, nó tạo ra các loại rượu vang rất tinh tế, mang đến một loạt hương vị thay đổi theo thời gian.
- Sauvignon Blanc với 30.000 ha (3,7%): Có nguồn gốc từ Bordeaux, Sauvignon Blanc nổi tiếng là một trong những giống nho Pháp tốt nhất để sản xuất rượu vang trắng. Nó trở nên nổi tiếng nhờ Sancerre, Pouilly-Fumé, nhưng cũng được mở rộng trồng ở New Zealand, nơi sản xuất ra những loại rượu vang hảo hạng có danh tiếng lâu đời.
>> Đừng để sự khác biệt ngôn ngữ làm bạn bối rối, hãy nhấp vào đây để học cách phát âm chính xác các giống nho làm rượu vang chuẩn tiếng Pháp !
4. Các giống nho làm rượu vang đỏ phổ biến
Cabernet Sauvignon: Vua của các giống nho đỏ
Cabernet Sauvignon là một trong những giống nho làm rượu vang đỏ phổ biến nhất trên thế giới. Được trồng rộng rãi tại các vùng rượu vang nổi tiếng như Bordeaux (Pháp), Napa Valley (Mỹ) và Coonawarra (Úc), giống nho này có khả năng tạo ra những loại rượu vang có cấu trúc mạnh mẽ, hương vị đậm đà và khả năng lão hóa tốt.
Rượu vang từ Cabernet Sauvignon thường có hương vị của quả chín đỏ, như quả mâm xôi và anh đào, kết hợp với các gia vị như tiêu đen và hương gỗ sồi. Đây là một giống nho lý tưởng để kết hợp với các loại thịt đỏ, pho mát lâu năm, hoặc các món ăn có hương vị mạnh mẽ.
Merlot: Mềm mại và Tròn trịa
Merlot là giống nho làm rượu vang đỏ có hương vị mượt mà và dễ tiếp cận. Nó được trồng phổ biến ở Bordeaux (Pháp) và các vùng khác trên thế giới như Chile và Mỹ. Rượu vang từ Merlot thường có hương vị trái cây đỏ tươi như anh đào, mận và quả mâm xôi, cùng với một chút hương thảo mộc và gia vị nhẹ.
Giống nho Merlot rất linh hoạt, dễ uống và có thể kết hợp với nhiều món ăn khác nhau, từ thịt đỏ, gà nướng cho đến các món ăn nhẹ như pizza hoặc pasta.
Pinot Noir: Tinh tế và Quyến rũ
Pinot Noir là giống nho làm rượu vang đỏ nổi tiếng đặc biệt ở vùng Burgundy (Pháp) và Champagne (Pháp). Rượu vang từ Pinot Noir thường có cấu trúc nhẹ nhàng, với hương thơm phức hợp của trái cây đỏ như dâu tây, anh đào và mâm xôi, cùng với một chút hương thảo mộc và đất.
Vì cấu trúc mỏng và dễ vỡ, Pinot Noir đòi hỏi một phương pháp chăm sóc đặc biệt trong quá trình trồng và chế biến. Rượu vang Pinot Noir có thể rất thanh thoát và tinh tế, là lựa chọn lý tưởng cho các món ăn nhẹ như cá hồi, gà tây hoặc các món ăn có gia vị nhẹ nhàng.
Syrah / Shiraz: Nồng nàn và Ấm áp
Syrah (hoặc Shiraz khi được trồng ở Úc) là giống nho làm rượu vang đỏ có hương vị mạnh mẽ và đậm đà. Rượu vang từ Syrah thường có màu sắc đậm, hương vị của quả mận, dâu đen, kết hợp với các gia vị như tiêu đen, thuốc lá và một chút khói.
Đây là loại rượu vang lý tưởng cho những món ăn có hương vị mạnh như thịt nướng, thịt cừu hay các món ăn có gia vị.
5. Các giống nho làm rượu vang trắng phổ biến
Chardonnay: Thanh lịch và Mềm Mại
Chardonnay là giống nho làm rượu vang trắng phổ biến và được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia, từ Pháp (Burgundy) đến California, Úc và Chile. Chardonnay mang đến các loại rượu vang trắng với hương vị rất đa dạng, từ những chai rượu thanh thoát, tươi mát đến những chai rượu có cấu trúc phong phú với hương gỗ sồi.
Rượu vang từ Chardonnay thường có hương vị của trái cây chín như táo xanh, lê và đào, đôi khi có thêm chút hương bơ, vani hoặc các hương vị gỗ sồi. Đây là loại rượu vang tuyệt vời để kết hợp với hải sản, thịt gà hoặc phô mai.
Sauvignon Blanc: Tươi mát và Sảng khoái
Sauvignon Blanc là giống nho làm rượu vang trắng nổi bật với sự tươi mát và hương thơm nhẹ nhàng, đặc biệt là hương của chanh, bưởi, và thảo mộc. Sauvignon Blanc được trồng chủ yếu ở các vùng như Bordeaux (Pháp), Loire (Pháp) và New Zealand.
Rượu vang từ Sauvignon Blanc có thể có một chút vị chua nhẹ và cấu trúc thanh thoát, rất thích hợp để kết hợp với các món ăn như hải sản, salad hoặc món ăn có gia vị nhẹ.
Riesling: Phức hợp và Thanh khiết
Riesling là giống nho làm rượu vang trắng thường được sử dụng để sản xuất các loại rượu vang ngọt, mặc dù cũng có thể làm ra các loại rượu vang khô. Rượu vang từ Riesling có hương vị rất phong phú, từ quả táo xanh, chanh đến các loại quả nhiệt đới như xoài, đào và mơ.
Các loại rượu vang Riesling rất dễ uống và kết hợp hoàn hảo với các món ăn có gia vị mạnh, như món ăn Thái Lan, Ấn Độ hoặc món nướng.
Viognier: Đậm đà và Thơm ngát
Viognier là giống nho trắng nổi tiếng với rượu vang có hương thơm đậm đà và cấu trúc đầy đặn. Nguồn gốc từ Rhône Valley (Pháp), rượu vang Viognier thường có hương hoa và trái cây đậm như đào, mơ và nhài, với kết cấu mượt mà đặc trưng.
Rượu vang Viognier rất thích hợp để kết hợp với các món ăn như gà nướng, hải sản hoặc pasta sốt kem, mang lại sự kết hợp tuyệt vời giữa độ đậm đà và hương hoa thanh thoát.
6. Có bao nhiêu giống nho trên thế giới?
Trên thế giới có khoảng 21.045 giống nho trong catalog quốc tế về các giống Vitis (loại dây leo), trong đó có 12.250 giống nho thuộc Vitis vinifera (nho được trồng). Khoảng 6.000 loại giống nho đã được ghi nhận trên toàn cầu cho giống Vitis vinifera, đại diện cho phần lớn các loại nho chính được trồng để sản xuất rượu vang và trái cây để ăn trực tiếp.
Các giống nho chính trên thế giới bao gồm:
- Kyoho với 365.000 ha (giống nho Nhật Bản, được trồng rất phổ biến ở Trung Quốc)
- Cabernet Sauvignon với 341.000 ha
- Sultanina với 273.000 ha (đặc biệt trồng nhiều ở các nước Trung Đông)
- Merlot với 266.000 ha
- Tempranillo (chủ yếu trồng ở Tây Ban Nha với 231.000 ha)
(Nguồn: OIV)
Lời kết,
Việc hiểu rõ các giống nho làm rượu vang giúp bạn mở ra cơ hội khám phá những nền văn hóa và phong cách sản xuất rượu vang khác nhau. Mỗi giống nho đều mang đến một thế giới hương vị đầy hấp dẫn. Hãy tiếp tục khám phá và thưởng thức những loại rượu vang tuyệt vời trong hành trình ẩm thực của bạn!
