Phần I: Lịch sử, Con người và Triết lý – Nền tảng của Rượu vang Mazzei
1.1. Cội rễ Lịch sử và “Cha đẻ” của tên gọi Chianti
Lịch sử của gia đình Mazzei không chỉ là về rượu vang, mà còn gắn liền với chính vùng đất Tuscany. Các tài liệu ghi nhận sự tồn tại của họ từ thế kỷ 11. Ban đầu, gia đình làm nghề đóng thùng gỗ, và cái tên “Mazzei” cũng bắt nguồn từ một công cụ của nghề này.
Điểm nhấn lịch sử quan trọng nhất diễn ra vào năm 1398. Một tổ tiên của gia đình, Ser Lapo Mazzei, đã viết một tài liệu và lần đầu tiên dùng từ “Chianti” để chỉ một loại rượu vang của vùng. Vì lẽ đó, ông được xem như “cha đẻ” của tên gọi Chianti. Điều này mang lại cho gia đình Mazzei một vị thế đặc biệt: họ không chỉ làm ra rượu vang, họ còn là người đặt tên cho nó.
Năm 1435, gia đình chính thức sở hữu điền trang Castello di Fonterutoli, và từ đó đến nay, điền trang này đã được truyền qua 25 thế hệ. Để tôn vinh người tổ tiên của mình, họ đã đặt tên cho một trong những chai Chianti Classico Riserva của mình là “Ser Lapo”.
1.2. Philip Mazzei: Người kết nối Tuscany và Nước Mỹ
Câu chuyện về Philip Mazzei (1730-1816) là một phần không thể thiếu trong di sản của gia đình. Ông là một người có tư tưởng cấp tiến, một nhà làm rượu và là bạn thân của những nhà lập quốc Hoa Kỳ như Benjamin Franklin và Thomas Jefferson.
Năm 1773, theo lời mời của Jefferson, Philip đã mang những cây nho từ Tuscany đến Virginia để bắt đầu trồng nho tại đây. Quan trọng hơn, tư tưởng tự do của ông đã ảnh hưởng đến Jefferson. Câu nói bất hủ trong Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ, “Mọi người sinh ra đều bình đẳng”, được cho là lấy cảm hứng từ các bài viết của Philip.
Để vinh danh ông, gia đình Mazzei đã tạo ra chai vang “Philip”, một loại rượu làm hoàn toàn từ nho Cabernet Sauvignon. Chai vang này tượng trưng cho tinh thần “Tân Thế Giới” (ám chỉ nước Mỹ và các quốc gia trẻ), kết nối lịch sử của gia đình với lý tưởng tự do của nước Mỹ. Việc ủ rượu trong cả thùng gỗ sồi Pháp và Mỹ càng làm nổi bật mối liên kết này.
1.3. Triết lý của rượu vang Mazzei: “Quá khứ là Tương lai”
Phương châm của gia đình là “Quá khứ của chúng ta là tương lai của chúng ta”. Điều này có nghĩa là họ vừa trân trọng di sản 600 năm, vừa không ngừng đổi mới. Họ tập trung vào việc phát triển các giống nho địa phương, tôn trọng đặc tính của từng vùng đất và canh tác bền vững để bảo vệ môi trường cho các thế hệ sau.
Triết lý này cho phép họ làm được những điều tưởng chừng mâu thuẫn. Họ vừa là người bảo vệ trung thành của rượu vang Chianti Classico truyền thống, vừa là người tiên phong trong việc tạo ra các loại “Super Tuscan” hiện đại. “Super Tuscan” là thuật ngữ chỉ những chai vang Ý chất lượng cao nhưng không tuân theo các quy tắc sản xuất truyền thống, thường sử dụng các giống nho quốc tế như Merlot hay Cabernet Sauvignon.
1.4. Rượu vang Mazzei Ngày nay
Hiện tại, thế hệ thứ 24 và 25 của gia đình đang trực tiếp điều hành nhà máy rượu. Hai anh em Filippo và Francesco Mazzei là Giám đốc Điều hành. Con trai của Filippo, Giovanni Mazzei, là Giám đốc Xuất khẩu, thường xuyên đi khắp thế giới để quảng bá thương hiệu.
Họ là một gia đình hiện đại, chuyên nghiệp nhưng vẫn giữ được những nét truyền thống. Em gái của họ, Agnese, là một kiến trúc sư và chính cô đã thiết kế hầm rượu mới vô cùng ấn tượng của gia đình. Họ cũng hợp tác với các chuyên gia hàng đầu bên ngoài, như chuyên gia làm rượu vang danh tiếng Carlo Ferrini, để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Phần II: Vườn nho và “Terroir” – Nơi làm nên hương vị rượu vang Mazzei
“Terroir” là một thuật ngữ trong ngành rượu vang, chỉ tất cả những yếu tố tự nhiên của một vùng đất – từ đất đai, khí hậu, độ cao, cho đến ánh nắng mặt trời – tạo nên hương vị độc đáo cho rượu vang. Gia đình Mazzei sở hữu ba điền trang ở ba vùng khác nhau, mỗi nơi có một “terroir” riêng biệt.
2.1. Castello di Fonterutoli: Trái tim của Chianti Classico
Đây là điền trang lịch sử và là trung tâm hoạt động của gia đình. Nó nằm ở vùng Chianti Classico, Tuscany. Điền trang rất rộng lớn, với các vườn nho nằm ở nhiều độ cao khác nhau, từ 220 đến 570 mét. Đất ở đây chủ yếu là đất đá vôi và đá phiến sét, rất tốt cho việc trồng nho vì nó giúp thoát nước tốt và tạo ra vị khoáng đặc trưng cho rượu.
Điểm đặc biệt nhất là họ chia 110 hecta vườn nho thành 120 thửa đất nhỏ. Mỗi thửa đất được thu hoạch và làm rượu riêng biệt. Điều này giống như một họa sĩ có một bảng màu với 120 màu sắc khác nhau. Nó cho phép họ pha trộn để tạo ra những chai vang phức hợp và nhất quán qua các năm, hoặc chọn ra những thửa đất tốt nhất để làm những chai vang đặc biệt, thể hiện rõ nét đặc tính của một vùng đất cụ thể.
2.2. Tenuta Belguardo: Phong cách Maremma ven biển
Điền trang này nằm ở Maremma, vùng ven biển của Tuscany, nơi có khí hậu ấm hơn. Điều kiện này rất lý tưởng cho các giống nho quốc tế như Cabernet Sauvignon, Syrah và Vermentino. Rượu vang từ đây có phong cách đậm đà, chín mọng và hiện đại hơn, phù hợp với những ai yêu thích các loại rượu vang đỏ mạnh mẽ.
2.3. Zisola: Hơi thở của Sicily
Năm 2003, gia đình mở rộng đến Sicily với điền trang Zisola, nằm gần thành phố Noto, quê hương của giống nho Nero d’Avola. Thay vì mang nho Tuscan đến đây, họ tập trung vào việc phát triển các giống nho bản địa của Sicily như Nero d’Avola, Grillo và Catarratto. Điều này cho thấy triết lý của họ là tôn vinh và làm nổi bật những gì tốt nhất của từng vùng đất. Điền trang này đã được chứng nhận hữu cơ.
2.4. Cam kết Bền vững từ rượu vang Mazzei
Mazzei rất coi trọng việc bảo vệ môi trường. Tại Fonterutoli, họ có lượng khí thải carbon âm, nghĩa là họ hấp thụ nhiều khí CO2 hơn lượng họ thải ra, chủ yếu nhờ vào việc bảo tồn các khu rừng rộng lớn xung quanh vườn nho. Họ không sử dụng thuốc diệt cỏ hay phân bón hóa học, thay vào đó họ tự làm phân compost từ chất thải hữu cơ (cành nho, bã nho, phân ngựa). Họ cũng sử dụng nước suối tự nhiên để làm mát hầm rượu, giúp tiết kiệm năng lượng.
Phần III: Quy trình Sản xuất Rượu vang – Kết hợp Truyền thống và Công nghệ
3.1. Hầm rượu vang Mazzei: Một kiệt tác về thiết kế
Hầm rượu mới của họ tại Fonterutoli là một công trình kiến trúc đáng kinh ngạc, được thiết kế bởi chính Agnese Mazzei. Hầm được xây dựng trên ba tầng, phần lớn nằm dưới lòng đất.
Nguyên tắc chính của nó là sử dụng trọng lực. Nho được đưa vào từ tầng trên cùng, sau đó “rơi” xuống các giai đoạn tiếp theo như ép, lên men và cuối cùng là ủ trong thùng gỗ sồi ở tầng hầm sâu nhất. Việc này giúp xử lý nho một cách nhẹ nhàng nhất, tránh dùng máy bơm mạnh có thể làm dập nát nho và ảnh hưởng đến hương vị.
3.2. Lên men và Ủ rượu vang Mazzei
Quá trình lên men (khi đường trong nho chuyển hóa thành cồn) diễn ra trong các thùng thép không gỉ hiện đại. Sau đó, rượu được ủ để trưởng thành. Mazzei sử dụng một phương pháp rất tinh tế, kết hợp nhiều loại thùng chứa khác nhau.
-
- Thùng gỗ sồi Pháp: Họ dùng cả thùng nhỏ (barrique) và thùng lớn (tonneaux). Thùng nhỏ có ảnh hưởng của gỗ sồi nhiều hơn, trong khi thùng lớn thì nhẹ nhàng hơn. Họ chọn loại thùng phù hợp cho từng giống nho. Ví dụ, nho Merlot thường được ủ trong thùng nhỏ, còn Sangiovese thì hợp với thùng lớn hơn.
- Thùng bê tông: Sau khi ủ trong thùng gỗ, nhiều loại rượu vang cao cấp của họ được chuyển sang ủ thêm vài tháng trong các thùng bê tông. Giai đoạn “nghỉ ngơi” này giúp các hương vị hòa quyện với nhau một cách hài hòa trước khi đóng chai.
Phần IV: Danh mục Sản phẩm rượu vang Mazzei – Các dòng vang đa dạng
4.1. Kim tự tháp Chất lượng Chianti Classico
Danh mục của Mazzei tuân theo hệ thống phân cấp chất lượng của vùng Chianti Classico:
-
- Annata (Niên vụ): Fonterutoli Chianti Classico là chai vang tiêu biểu, được pha trộn từ nhiều thửa đất để tạo ra một phong cách nhất quán, dễ uống và chất lượng.
- Riserva: Ser Lapo Chianti Classico Riserva được ủ lâu hơn (tối thiểu 24 tháng), có cấu trúc phức tạp và đậm đà hơn.
- Gran Selezione (Tuyển chọn đặc biệt): Đây là cấp cao nhất, được làm từ những trái nho tốt nhất của điền trang. Mazzei sản xuất ba loại Gran Selezione khác nhau, mỗi loại đến từ một ngôi làng riêng biệt để thể hiện sự đa dạng của terroir:
- Castello Fonterutoli: Thanh lịch và khoáng đạt.
- Vicoregio 36: Đậm đà và mạnh mẽ từ một vùng ấm hơn.
- Badiòla: Tươi mát và tinh tế từ những vườn nho ở độ cao lớn nhất.
4.2. Những Biểu tượng “Super Tuscan”
Mazzei cũng nổi tiếng với các chai Super Tuscan huyền thoại:
-
- Siepi: Được xem là chai vang biểu tượng nhất của họ, là sự pha trộn 50/50 giữa Sangiovese và Merlot từ một vườn nho duy nhất. Nó được coi là một trong “50 chai vang đã thay đổi phong cách rượu vang Ý”.
- Concerto: Một trong những chai Super Tuscan đầu tiên, ra đời năm 1981, là sự pha trộn giữa Sangiovese và Cabernet Sauvignon.
- Philip: Chai vang 100% Cabernet Sauvignon, là sự tôn vinh dành cho người tổ tiên đã đến Mỹ, mang phong cách Tân Thế Giới.
4.3. Ipsus: Đỉnh cao của sự Tinh túy
Đây là dự án tham vọng nhất của họ, một chai vang được tạo ra để trở thành một trong những biểu hiện xuất sắc nhất của giống nho Sangiovese. Được làm từ một vườn nho đặc biệt, sản lượng của Ipsus cực kỳ hạn chế (chỉ khoảng 4.500-5.000 chai) và có giá rất cao. Mục đích của nó không phải là lợi nhuận, mà là để tạo ra một “hào quang”, khẳng định vị thế đỉnh cao của thương hiệu Mazzei.
Phần V: Đánh giá và Sự công nhận
5.1. Điểm số và Giải thưởng dành cho rượu vang Mazzei
Rượu vang của Mazzei luôn nhận được điểm số rất cao (thường từ 93-97 điểm trở lên) từ các nhà phê bình uy tín nhất thế giới như Robert Parker, James Suckling và Wine Spectator. Điều quan trọng không phải là một vài điểm số cao đơn lẻ, mà là sự nhất quán về chất lượng đỉnh cao qua nhiều năm và trên nhiều dòng sản phẩm. Điều này cho thấy họ là một nhà sản xuất cực kỳ đáng tin cậy.
Một số giải thưởng đáng chú ý bao gồm việc Siepi được vinh danh là một trong “50 chai vang đã thay đổi phong cách rượu vang Ý” , và Zisola Noto Rosso 2020 lọt vào Top 100 của Wine Spectator năm 2022.
5.2. Danh tiếng rượu vang Mazzei trong Giới chuyên môn
Mazzei được giới chuyên môn đánh giá rất cao. Các chai vang hàng đầu của họ được phân phối qua hệ thống La Place de Bordeaux danh giá, một kênh phân phối chỉ dành cho những loại rượu vang tốt nhất và đáng sưu tầm nhất thế giới.
Họ cũng rất cởi mở và hiện đại trong việc kết nối với người tiêu dùng, thông qua các chuyến tham quan điền trang, nhà hàng và một câu lạc bộ rượu vang riêng.
5.3. Kết luận
Marchesi Mazzei là một trường hợp hiếm có trong thế giới rượu vang. Họ vừa là một biểu tượng lịch sử, vừa là một nhà đổi mới không ngừng. Họ đã thành công trong việc biến di sản 600 năm của mình thành một nền tảng vững chắc để tạo ra những chai vang đẳng cấp thế giới, từ những chai Chianti Classico đậm chất truyền thống đến những chai Super Tuscan hiện đại và những dự án đầy tham vọng ở các vùng đất mới. Họ không chỉ là một nhà sản xuất rượu vang vĩ đại, họ là những người đang định hình câu chuyện của rượu vang Ý.
