Chardonnay

Khả năng phản ánh terroir và sự linh hoạt trong quá trình sản xuất đã giúp rượu vang Chardonnay trở thành một trong những dòng rượu vang được yêu thích và sản xuất nhiều nhất trên toàn cầu. Từ hương trái cây tươi mát và khoáng chất đến hương trái cây nhiệt đới đậm đà và nốt hương bơ vani, rượu vang Chardonnay mang đến một dải hương vị phong phú và hấp dẫn. Hãy cùng Hedon WineHub tìm hiểu về loại rượu vang này qua bài viết nhé.

1. Nguồn gốc và đặc điểm của giống nho Chardonnay

1.1. Nguồn gốc của giống nho Chardonnay

Chardonnay, giống nho trắng được mệnh danh là “nữ hoàng” trong thế giới rượu vang, có nguồn gốc từ vùng Burgundy thuộc miền đông nước Pháp. Vùng đất này được xem là “cái nôi” tinh thần và là tiêu chuẩn vàng để đánh giá chất lượng của các loại rượu vang Chardonnay trên khắp thế giới. Tên gọi “Chardonnay” rất có thể xuất phát từ tên của một ngôi làng cùng tên nằm ở tiểu vùng Mâconnais, phía nam Burgundy, nơi mà những vườn nho Chardonnay lâu đời nhất được tìm thấy.

Các nhà khoa học thuộc Đại học California, Davis, đã chứng minh rằng Chardonnay là kết quả của sự lai tạo giữa giống nho Pinot Noir, vốn cũng có nguồn gốc từ Burgundy, và giống nho cổ Gouais Blanc, được người La Mã mang đến Burgundy từ thời cổ đại. Phát hiện này đã khẳng định chắc chắn rằng Burgundy, Pháp, chính là quê hương đích thực của giống nho Chardonnay.

Chardonnay đã được trồng và phát triển ở Burgundy ít nhất từ thế kỷ thứ 12. Hành trình khám phá nguồn gốc của Chardonnay cho thấy sự phát triển không ngừng của kiến thức về rượu vang, từ những câu chuyện truyền miệng và suy đoán đến những khám phá khoa học hiện đại. Sự kết hợp giữa truyền thống lâu đời và những tiến bộ khoa học đã góp phần làm nên sự độc đáo và danh tiếng của giống nho này.

1.2. Đặc điểm của giống nho Chardonnay

Chardonnay là một giống nho có sức sống mạnh mẽ và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc với nhiều loại khí hậu và thổ nhưỡng khác nhau. Chính đặc tính này đã giúp Chardonnay trở thành một trong những giống nho trắng được trồng rộng rãi nhất trên toàn cầu, có mặt ở hầu hết mọi vùng sản xuất rượu vang trên thế giới.

Về hình thức, cây nho Chardonnay có những chùm quả kích thước từ nhỏ đến trung bình, với những quả mọng tròn, căng mọng nước và có lớp vỏ dày. Khi chín, vỏ nho chuyển từ màu xanh lục sang màu vàng lục hoặc xanh nâu.

Chardonnay không quá kén chọn về đất đai, nhưng nó đặc biệt ưa thích ba loại đất chính là đá phấn, đất sét và đá vôi – những loại thổ nhưỡng đặc trưng của vùng Đông nước Pháp. Giống nho này nổi tiếng với sự linh hoạt trong việc sản xuất ra nhiều phong cách rượu vang khác nhau, từ rượu vang sủi tăm (điển hình là Champagne) đến rượu vang trắng nhẹ nhàng, tươi mát và cả những loại rượu vang ngọt đậm đà. Các nhà sản xuất Chardonnay chất lượng cao thường có xu hướng giới hạn sản lượng nho để cải thiện chất lượng trái nho.

Chính sự trung tính trong hương vị tự nhiên của Chardonnay đã mang lại cho nó biệt danh là “nho tắc kè hoa” của dòng vang trắng. Nó có khả năng phản ánh một cách rõ rệt những đặc trưng của vùng đất nơi nó được trồng (terroir) cũng như phong cách của nhà sản xuất rượu. Điều này có nghĩa là, hương vị của rượu vang Chardonnay có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và các kỹ thuật sản xuất rượu được áp dụng.

2. Hương vị đặc trưng của rượu vang Chardonnay

2.1. Hương vị đặc trưng của rượu vang Chardonnay

Rượu vang Chardonnay nổi tiếng với sự đa dạng về hương vị và mùi thơm, từ những nốt hương trái cây họ cam quýt và trái cây trắng đến những gợi ý về khoáng chất và hương liệu nhiệt đới. Những đặc điểm này thường được quyết định bởi vùng trồng nho, độ chín của nho khi thu hoạch và các kỹ thuật sản xuất rượu vang được sử dụng.

Ở những vùng khí hậu mát mẻ hơn, rượu vang Chardonnay có xu hướng nhẹ nhàng hơn về cấu trúc, với độ axit cao hơn và hương vị của táo xanh, chanh, lê, và đôi khi là những nốt hương khoáng chất. Ngược lại, Chardonnay từ những vùng khí hậu ấm áp hơn thường có cấu trúc đầy đặn hơn, độ axit thấp hơn và hương vị của đào, mơ, dưa, dứa, xoài và các loại trái cây nhiệt đới khác.

Việc ủ rượu vang Chardonnay trong thùng gỗ sồi sẽ mang lại những hương vị đặc trưng như vani, bơ, caramel, bánh mì nướng, khói và các loại gia vị như đinh hương và quế. Những chai Chardonnay được ủ trong gỗ sồi thường có cấu trúc đầy đặn và tròn trịa hơn trên vòm miệng. Ngược lại, những chai Chardonnay không được ủ trong gỗ sồi thường có độ axit cao hơn và hương vị thanh nhẹ, tươi mát hơn, thường thể hiện rõ hương trái cây. Một số loại rượu vang Chardonnay, đặc biệt là từ những vùng như Chablis ở Burgundy, còn thể hiện những nốt hương khoáng chất đặc trưng, phản ánh thổ nhưỡng độc đáo của vùng đất này. Màu sắc của rượu vang Chardonnay trẻ thường là màu vàng nhạt với ánh xanh, và sẽ dần chuyển sang tông màu vàng đậm hơn theo thời gian lão hóa.

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới hương vị của rượu vang Chardonnay

Hương vị của rượu vang Chardonnay chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố phức tạp, trong đó thổ nhưỡng đóng một vai trò quan trọng.

Thành phần khoáng chất và đặc tính vật lý của đất có thể tác động đáng kể đến hương vị cuối cùng của rượu. Ví dụ, vùng Chablis nổi tiếng với loại đất đá vôi và phấn, góp phần tạo nên hương vị khoáng chất đặc trưng cho rượu vang Chardonnay của vùng.

Khí hậu cũng là một yếu tố then chốt. Những vùng khí hậu mát mẻ có xu hướng tạo ra rượu vang Chardonnay với độ axit cao hơn và hương vị của trái cây xanh và cam quýt, trong khi những vùng khí hậu ấm áp hơn lại có xu hướng tạo ra rượu vang với độ axit thấp hơn và hương vị của trái cây nhiệt đới.

Phương pháp sản xuất rượu vang cũng có tác động sâu sắc đến hương vị của Chardonnay. Việc ủ rượu trong thùng gỗ sồi là một trong những yếu tố quan trọng nhất, có thể mang lại hương vani, bơ, khói và các loại gia vị. Loại gỗ sồi, tuổi của thùng, mức độ nướng và thời gian tiếp xúc đều ảnh hưởng đến hương vị cuối cùng. Một kỹ thuật khác là lên men malolactic (MLF), quá trình chuyển đổi axit malic thành axit lactic, tạo ra kết cấu mềm mại, béo ngậy và hương vị bơ đặc trưng. Việc khuấy cặn men trong quá trình ủ cũng có thể làm tăng thêm sự phức tạp và hương vị cho rượu. Cuối cùng, thời điểm thu hoạch nho sẽ ảnh hưởng đến độ chín, lượng đường, độ axit và do đó, hương vị của rượu vang Chardonnay.

Sự tương tác tinh tế giữa thổ nhưỡng, khí hậu và các quyết định trong quá trình sản xuất rượu vang đã tạo ra một phổ hương vị rộng lớn cho Chardonnay. Một chai Chardonnay từ vùng Chablis mát mẻ, không ủ gỗ sồi, sẽ có hương vị khác biệt hoàn toàn so với một chai Chardonnay từ California ấm áp đã trải qua quá trình lên men malolactic hoàn toàn và ủ trong thùng gỗ sồi mới. Sự đa dạng này cho phép người thưởng thức khám phá nhiều phong cách khác nhau của cùng một giống nho.

2.3. So sánh rượu vang Chardonnay với các loại rượu vang trắng khác

So với rượu vang Sauvignon Blanc, rượu vang Chardonnay thường có cấu trúc đầy đặn hơn với hương vị của táo, dưa và thường có thêm những nốt hương kem hoặc bơ từ quá trình ủ gỗ sồi hoặc MLF. Sauvignon Blanc, ngược lại, thường có cấu trúc nhẹ nhàng hơn, độ axit cao hơn và hương vị thảo mộc hoặc cam quýt như bưởi, chanh dây và ớt chuông xanh. Chardonnay có thể được ủ trong gỗ sồi hoặc không, trong khi Sauvignon Blanc thường không được ủ trong gỗ sồi để giữ được sự tươi mát và sống động, mặc dù một số loại cao cấp có thể được ủ trong gỗ sồi.

So với rượu vang Riesling, Chardonnay có xu hướng nằm ở phần giữa của phổ cấu trúc, trong khi Riesling thường nhẹ nhàng hơn. Riesling có thể có độ ngọt từ rất khô đến rất ngọt và thường thể hiện hương thơm của táo xanh, chanh, cam quýt và thường có những gợi ý về hoa. Chardonnay, mặc dù cũng có thể có các kiểu khô, nhưng thường không có cường độ hương thơm rõ rệt như Riesling hoặc tiềm năng cho độ ngọt đáng kể. Riesling phát triển mạnh ở những vùng khí hậu mát mẻ, đặc biệt là vùng Rhine của Đức.

So với rượu vang Pinot Grigio, Chardonnay thường có cấu trúc đầy đặn hơn và hương vị phong phú hơn. Pinot Grigio thường là một loại rượu vang trắng khô, nhẹ nhàng với độ axit cao và hương vị tinh tế của lê, táo và đôi khi có một chút hạnh nhân. Chardonnay có thể được sản xuất theo phong cách nhẹ nhàng hơn (không ủ gỗ sồi), nhưng nó thường có hương vị trái cây rõ rệt hơn và tiềm năng cho kết cấu và hương vị phong phú hơn thông qua quá trình ủ gỗ sồi và MLF, điều này ít phổ biến hơn ở Pinot Grigio. Pinot Grigio đặc biệt gắn liền với Ý.

Trong khi cả ba loại rượu vang trắng này đều phổ biến, rượu vang Chardonnay mang đến một phổ phong cách và hương vị rộng hơn so với Sauvignon Blanc, Riesling và Pinot Grigio. Khả năng hấp thụ các đặc tính từ gỗ sồi và MLF của Chardonnay, kết hợp với khả năng thích ứng với các điều kiện khí hậu khác nhau, khiến nó trở thành một lựa chọn linh hoạt hơn cho cả nhà sản xuất rượu và người tiêu dùng.

3. Những vùng trồng giống nho Chardonnay

Chardonnay được trồng rộng rãi trên khắp thế giới, và mỗi vùng đất lại mang đến những đặc trưng riêng cho hương vị của rượu. Dưới đây là một số vùng trồng nho Chardonnay nổi tiếng:

• Burgundy, Pháp: Được coi là quê hương và là chuẩn mực cho Chardonnay, Burgundy sản xuất ra nhiều phong cách rượu khác nhau, từ Chablis thanh mát, đậm khoáng chất đến những chai vang Côte de Beaune đậm đà hơn và những lựa chọn có giá cả phải chăng hơn từ Mâconnais và Côte Chalonnaise.
• California, Mỹ: Là một nhà sản xuất Chardonnay lớn, với nhiều vùng đa dạng như Thung lũng Napa (nổi tiếng với phong cách đậm đà, thường có hương gỗ sồi và nốt hương trái cây nhiệt đới), Sonoma (mang đến nhiều phong cách từ đậm đà đến khoáng chất hơn), Santa Barbara và Mendocino. Rượu vang Chardonnay California có thể từ tươi mát và giòn đến đậm đà và bơ.
• Úc: Sản xuất nhiều phong cách Chardonnay khác nhau, với các vùng đáng chú ý bao gồm Margaret River (nổi tiếng với phong cách đậm đặc và phức tạp), Adelaide Hills (thanh lịch và có cấu trúc), Thung lũng Yarra (nhiều tiểu vùng khí hậu dẫn đến các phong cách đa dạng) và Bán đảo Mornington (hương vị trái cây tinh khiết và kín đáo).
• New Zealand: Nổi tiếng với rượu vang Chardonnay có độ axit tốt và hương vị trái cây mạnh mẽ, đặc biệt là từ các vùng như Marlborough, Gisborne và Hawke’s Bay. Phong cách có thể từ thanh mát và đậm khoáng chất đến đậm đà và bơ.
• Chile: Sản xuất rượu vang Chardonnay với nhiều phong cách khác nhau, với các vùng ven biển mát mẻ như Thung lũng Casablanca và San Antonio nổi tiếng với phong cách quốc tế, đậm đà hơn với ảnh hưởng của gỗ sồi và trái cây chín. Thung lũng Limarí mang đến phong cách kín đáo và thanh lịch hơn với hương khoáng.
• Ý: Chardonnay được trồng khắp nước Ý, với các vùng đáng chú ý bao gồm Trentino-Alto Adige (nổi tiếng với rượu vang Chardonnay ở vùng cao với độ axit và khoáng chất), Friuli-Venezia Giulia (thơm và phức tạp) và Lombardy (quê hương của rượu vang sủi Franciacorta). Phong cách đa dạng từ tươi mát và sảng khoái đến đậm đà hơn, ủ trong gỗ sồi.
• Các vùng khác đáng chú ý bao gồm Canada, Nam Phi, Argentina và nhiều vùng khác ở châu Âu.

Sự phân bố rộng rãi của Chardonnay trên toàn cầu cho thấy khả năng thích ứng và sự phổ biến của nó. Trong khi Burgundy vẫn là quê hương tinh thần, các vùng “Tân Thế Giới” như California, Úc và New Zealand đã đón nhận giống nho này và phát triển những phong cách đặc trưng riêng, thường được đặc trưng bởi hương vị trái cây chín mọng hơn và các phương pháp tiếp cận khác nhau đối với việc ủ trong gỗ sồi. Sự hiện diện toàn cầu này làm cho Chardonnay trở nên dễ tiếp cận với nhiều đối tượng người tiêu dùng với sở thích khác nhau.

4. Cách thưởng thức rượu vang Chardonnay

4.1. Hướng dẫn thưởng thức rượu vang Chardonnay

Để thưởng thức trọn vẹn hương vị của rượu vang Chardonnay, nhiệt độ phục vụ đóng một vai trò rất quan trọng. Chardonnay thường được phục vụ ướp lạnh, nhưng nhiệt độ lý tưởng có thể thay đổi tùy thuộc vào phong cách của rượu. Những chai Chardonnay nhẹ nhàng, không ủ gỗ sồi thường ngon nhất khi được phục vụ ở nhiệt độ hơi lạnh hơn (khoảng 7-13°C), trong khi những chai Chardonnay đậm đà, ủ gỗ sồi có thể được thưởng thức ở nhiệt độ ấm hơn một chút (khoảng 10-13°C) để hương thơm phức tạp của chúng phát triển đầy đủ. Một số nguồn gợi ý một phạm vi nhiệt độ chung là 12-14°C.

Việc lựa chọn loại ly phù hợp cũng có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm thưởng thức. Hình dáng của ly rượu có thể tác động đến cách chúng ta cảm nhận hương thơm của rượu. Một chiếc ly có bầu rộng hơn, tương tự như ly dùng cho rượu Burgundy hoặc Pinot Noir nhưng nhỏ hơn một chút, thường được khuyên dùng cho Chardonnay, đặc biệt là những loại ủ gỗ sồi, để hương thơm có thể lan tỏa. Đối với những loại nhẹ nhàng hơn, một chiếc ly có bầu hẹp hơn có thể phù hợp hơn.

Quá trình cảm nhận hương vị rượu vang tiêu chuẩn bao gồm việc quan sát màu sắc, lắc nhẹ ly để giải phóng hương thơm, ngửi rượu để xác định các nốt hương khác nhau, và sau đó nếm thử để đánh giá hương vị, độ axit, cấu trúc và hậu vị. Hãy nhấp từng ngụm nhỏ và dành thời gian để cảm nhận những đặc điểm của rượu.

4.2. Kết hợp rượu vang Chardonnay với món ăn

Chardonnay là một loại rượu vang linh hoạt, có thể kết hợp tốt với nhiều món ăn khác nhau, tùy thuộc vào phong cách của nó.

Những chai Chardonnay không ủ gỗ sồi thường kết hợp tốt với các món ăn nhẹ nhàng như hải sản (đặc biệt là động vật có vỏ), sushi, salad, cá trắng, thịt gà và các món ăn có nước sốt nhạt. Độ axit của chúng giúp cân bằng độ béo của thức ăn.

Những chai Chardonnay ủ gỗ sồi lại phù hợp với các món ăn đậm đà hơn như gà nướng, mì ống sốt kem, tôm hùm, bánh cua, cá có kết cấu thịt chắc hơn (như cá hồi hoặc cá tuyết) và thậm chí cả thăn lợn. Hương vị gỗ sồi và cấu trúc đầy đặn của rượu có thể sánh ngang với hương vị đậm đà của những món ăn này.

Một số loại Chardonnay thậm chí có thể kết hợp tốt với các món ăn hơi cay hoặc các món chay đậm đà như risotto nấm. Các loại Chardonnay ngọt có thể được kết hợp với các món tráng miệng làm từ trái cây. Nên tránh kết hợp Chardonnay với các loại thịt quá nhiều gia vị hoặc hun khói, vì chúng có thể lấn át hương vị tinh tế của rượu.

5. Rượu vang Chardonnay giá bao nhiêu và mua rượu vang Chardonnay ở đâu

Giá của rượu vang Chardonnay có thể dao động rất lớn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như vùng xuất xứ, nhà sản xuất, niên vụ và chất lượng.

Những chai Chardonnay ở phân khúc phổ thông có thể có giá cả phải chăng, trong khi những chai cao cấp từ các vùng nổi tiếng như Grand Crus của Burgundy có thể có giá rất cao, từ vài triệu lên tới vài chục triệu VND. Tuy nhiên, có rất nhiều chai Chardonnay chất lượng tuyệt vời ở phân khúc giá tầm trung, mang lại sự cân bằng tốt giữa chất lượng và giá cả. Một số nguồn cho biết, bạn có thể tìm thấy những chai Chardonnay chất lượng rất tốt với mức giá khoảng 300.000đ tới 1.000.000đ.

Sự khác biệt lớn về giá phản ánh sự sản xuất rộng rãi trên toàn cầu và các mức chất lượng khác nhau của Chardonnay. Trong khi những chai vang hàng đầu của Burgundy có thể vô cùng đắt đỏ do uy tín và sản lượng hạn chế, người tiêu dùng vẫn có thể tìm thấy những lựa chọn tuyệt vời với giá trị hợp lý từ các vùng khác, khiến Chardonnay trở thành một loại rượu vang dễ tiếp cận cho nhiều đối tượng với các ngân sách khác nhau.

Rượu vang Chardonnay	Mức giá
Rượu vang Chardonnay từ Pháp (từ những vùng nổi tiếng như Burgundy)	từ 800.000đ trở lên
Rượu vang Chardonnay từ Mỹ (California)	400.000 – 1.500.000 đ/chai
Rượu vang Chardonnay từ Úc hoặc New Zealand	600.000 – 1.500.000 đ/chai
Rượu vang Chardonnay từ Chile và Argentina	200.000 – 1.000.000 đ/chai

Hedon WineHub là một địa chỉ uy tín chuyên nhập khẩu và bán lẻ các chai rượu vang chính hãng tại Hà Nội, tp HCM và Đà Nẵng. Ở Hedon WineHub, chúng tôi có các chuyên gia rượu vang hàng đầu giúp chọn ra cho bạn những chai rượu vang chất lượng với giá thành phải chăng.

Kết luận

Chardonnay là một giống nho trắng đa năng và phổ biến, có nguồn gốc từ vùng Burgundy của Pháp. Với khả năng thích nghi tuyệt vời, nó đã được trồng rộng rãi trên khắp thế giới, mỗi vùng lại mang đến những đặc trưng hương vị riêng biệt. Từ hương trái cây tươi mát và khoáng chất ở những vùng khí hậu mát mẻ đến hương trái cây nhiệt đới đậm đà và nốt hương bơ vani ở những vùng ấm áp hơn, Chardonnay mang đến một dải hương vị phong phú và hấp dẫn.

Khả năng phản ánh terroir và sự linh hoạt trong quá trình sản xuất rượu vang đã giúp rượu vang Chardonnay trở thành một trong những dòng rượu vang được yêu thích và sản xuất nhiều nhất trên toàn cầu. Dù bạn thích phong cách thanh lịch, tinh tế hay đậm đà, phức tạp, thế giới rượu vang Chardonnay luôn có một lựa chọn phù hợp với khẩu vị của bạn. Hãy khám phá sự đa dạng của Chardonnay và tìm ra những chai vang yêu thích của riêng bạn.

Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về rượu vang nhập khẩu hay rượu vang Chardonnay nói riêng, đừng ngần ngại nhắn tin cho Hedon WineHub nhé!