Bạn vừa mua một chai vang ngon và tìm cách bảo quản rượu vang để dành cho dịp đặc biệt? Hay đơn giản là muốn chai vang uống dở tối qua vẫn ngon vào ngày mai?
Hướng dẫn này sẽ chia sẻ mọi bí quyết một cách bảo quản rượu vang sao cho đơn giản và dễ hiểu nhất, để bạn có thể tự tin chăm sóc những chai vang yêu quý của mình, dù bạn chỉ mới bắt đầu.
Nội dung bài viết
ẩn mục lục
1. Cách bảo quản rượu vang trước khi mở
Để giữ một chai vang luôn ở trạng thái tốt nhất, bạn chỉ cần nhớ 6 nguyên tắc vàng sau đây. Đây là những yếu tố cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chai vang.
1.1. Giữ nhiệt độ vừa phải
Đây là yếu tố quan trọng nhất, giống như “nhịp tim” của chai vang.
- Nhiệt độ hợp lý: Khoảng nhiệt độ lý tưởng để cất giữ rượu vang là từ 10°C đến 18°C. Con số hoàn hảo mà các chuyên gia hay nhắc tới là 13°C, nhiệt độ của những hầm rượu dưới lòng đất ở Pháp.
- Mối nguy từ Nóng: Nhiệt độ cao (trên 20°C) là “kẻ thù số một” của rượu vang. Nóng quá sẽ “nấu chín” rượu, phá hủy hết các hương vị trái cây tươi mát và làm rượu có vị như mứt quả bị nấu quá lửa. Một chai vang để ở nhiệt độ 35°C – 40°C có thể hỏng chỉ trong vài ngày. Dấu hiệu dễ thấy là rượu sẽ ngả sang màu nâu.
- Mối nguy từ Lạnh: Lạnh quá (dưới 4°C) cũng không tốt cho việc cất giữ lâu dài. Nó sẽ làm rượu “ngủ đông”, ngừng phát triển. Nếu quá lạnh, rượu có thể đóng băng và đẩy cả nút bần ra ngoài. Cái lạnh cũng làm nút bần co lại, tạo kẽ hở cho không khí lọt vào.
- Ổn định là trên hết: Quan trọng hơn cả một con số chính xác là phải giữ nhiệt độ ổn định. Nhiệt độ thay đổi thất thường sẽ làm chai và rượu bên trong co giãn liên tục, làm hở nút bần và khiến không khí lọt vào, gây oxy hóa. Tốt nhất là sự thay đổi nhiệt độ trong ngày không quá 1.6°C.
1.2. Tránh ánh sáng trực tiếp
- Quy tắc Bóng tối: Hãy cất rượu vang ở nơi tối nhất có thể, tránh xa ánh nắng mặt trời và cả ánh đèn huỳnh quang.
- Tia cực tím (UV) trong ánh sáng mặt trời chính là thủ phạm. Nó tấn công và phá vỡ các cấu trúc hương vị thơm ngon của rượu. Hiện tượng này gọi là “light strike” (tổn thương do ánh sáng).
- Hậu quả: Rượu bị “light strike” sẽ có mùi rất khó chịu, giống như mùi len ướt hay bìa carton ẩm.
- Cách bảo vệ: Thiệt hại xảy ra rất nhanh. Một chai vang trong suốt có thể hỏng chỉ sau 3 giờ phơi nắng. Đó là lý do hầu hết các chai vang đều có vỏ sẫm màu (xanh, nâu) để bảo vệ rượu bên trong. Vang trắng thường dễ bị ảnh hưởng hơn vang đỏ. Nếu không có chỗ tối, bạn chỉ cần bọc chai vang trong một tấm vải hoặc giữ trong hộp giấy là được.
1.3. Giữ độ ẩm ở mức cao
- Độ ẩm lý tưởng: Mức ẩm phù hợp là từ 50% đến 80%, và tuyệt nhất là 70%.
- Tại sao lại quan trọng? Độ ẩm giúp giữ cho nút bần (loại bằng gỗ) không bị khô. Nếu môi trường quá khô, nút bần sẽ teo lại, tạo ra kẽ hở. Khi đó, không khí – kẻ thù của rượu vang – sẽ lọt vào trong và làm hỏng rượu.
- Ẩm quá cũng không tốt: Ngược lại, nếu độ ẩm quá cao (trên 80%), nấm mốc có thể phát triển và làm hỏng nhãn chai, ảnh hưởng đến giá trị của những chai vang quý.
1.4. Đặt chai rượu vang nút bần nằm ngang
- Quy tắc chung: Với những chai dùng nút bần gỗ, hãy luôn đặt chai nằm ngang.
- Lý do: Khi nằm ngang, rượu sẽ luôn chạm vào nút bần, giữ cho nó luôn ẩm và nở ra, bịt kín miệng chai. Nếu bạn dựng đứng chai quá lâu, nút bần sẽ bị khô và không khí sẽ lọt vào làm hỏng rượu.
- Lợi ích phụ: Với các chai vang cũ, việc đặt nằm ngang giúp cặn lắng xuống một bên, giúp bạn rót rượu ra ly dễ dàng và trong hơn.
- Các trường hợp ngoại lệ:
- Nắp vặn: Nếu chai vang của bạn dùng nắp vặn kim loại hoặc nút nhựa tổng hợp, bạn có thể cất đứng hay nằm đều được.
- Vang sủi (Champagne, Prosecco…): Có một cuộc tranh luận thú vị ở đây. Nhiều chuyên gia khuyên nên để những chai này đứng thẳng. Lý do là áp suất khí ga bên trong đã đủ để giữ ẩm cho nút bần. Việc để đứng giúp bảo toàn lượng ga tốt hơn.
1.5. Đảm bảo sự yên tĩnh, hạn chế rung lắc
- Cần sự yên bình: Rượu vang thích được “nghỉ ngơi” ở nơi yên tĩnh, không bị rung lắc.
- Tại sao lại vậy? Rung động liên tục có thể làm xáo trộn quá trình “trưởng thành” của rượu. Đặc biệt với vang cũ, rung lắc sẽ làm cặn bị khuấy lên, khiến rượu bị đục và có vị không ngon.
- Nên tránh: Đừng đặt rượu gần máy giặt, máy sấy, tủ lạnh, loa thùng, hoặc những nơi có nhiều người đi lại.
1.6. Giữ không khí trong lành: Tránh xa những mùi lạ
- Nút bần “biết thở”: Nút bần gỗ có những lỗ nhỏ li ti, nó có thể “hít thở” và hấp thụ mùi từ môi trường xung quanh.
- Cất vang ở đâu? Hãy để rượu vang tránh xa những thứ có mùi mạnh như sơn, hóa chất, tỏi, hành, và đặc biệt là các loại thực phẩm nặng mùi như phô mai hay nước mắm. Nhà bếp chính là một nơi cất giữ tồi tệ vì lý do này.
- Thông thoáng: Nơi cất giữ cũng cần thông thoáng để tránh mùi ẩm mốc.
Sáu nguyên tắc này liên quan chặt chẽ với nhau. Nhiệt độ, độ ẩm, tư thế và không khí đều xoay quanh việc bảo vệ “người gác cổng” là chiếc nút bần. Hiểu được điều này, bạn sẽ thấy việc bảo quản rượu vang trở nên thật logic và đơn giản.
2. Cách bảo quản rượu vang sau khi mở
Khi bạn đã mở một chai vang, cuộc chiến với không khí bắt đầu. Đây là cách để bạn chiến thắng và giữ cho phần rượu còn lại vẫn ngon trong vài ngày tới.
2.1. Hạn chế để rượu vang tiếp xúc với oxy
Khi đã mở nắp, không khí (chứa oxy) sẽ tràn vào và bắt đầu quá trình oxy hóa, biến hương vị trái cây tươi ngon thành mùi giấm hoặc táo dập. Mọi phương pháp bảo quản rượu đã mở đều có chung một mục tiêu:
hạn chế tối đa sự tiếp xúc của rượu với không khí.
Bảng: Rượu đã mở để được bao lâu?
| Loại rượu | Đậy nút & Để tủ lạnh | Dùng bơm chân không | Dùng khí trơ |
| Vang sủi | 1 – 2 ngày | Không nên dùng | 2 – 3 ngày |
| Vang trắng nhẹ/hồng | 3 – 5 ngày | 5 – 7 ngày | Tới 10 ngày |
| Vang trắng đậm đà | 2 – 4 ngày | 3 – 5 ngày | Tới 7 ngày |
| Vang đỏ nhẹ | 2 – 3 ngày | 3 – 5 ngày | Tới 7 ngày |
| Vang đỏ đậm đà | 3 – 5 ngày | 5 – 7 ngày | Tới 10+ ngày |
| Vang cường hóa (Port) | 2 – 4 tuần | Không cần | Không cần |
4.2. Hướng dẫn bảo quản rượu vang sau khi mở
- Tốt (Cách cơ bản): Đậy nút và cho vào tủ lạnh. Đây là cách đơn giản nhất. Đậy chặt nút bần lại và cho ngay chai vang vào tủ lạnh. Nhớ để chai đứng thẳng để giảm bề mặt rượu tiếp xúc với không khí.
- Tốt hơn (Giảm lượng không khí):
- Chiết sang chai nhỏ hơn: Rót phần rượu còn lại vào một chai nhỏ hơn (ví dụ chai 375ml) có nắp vặn. Cách này rất hiệu quả và rẻ tiền vì nó làm giảm đáng kể lượng không khí trong chai.
- Dùng bơm hút chân không: Dụng cụ này giúp hút bớt không khí ra khỏi chai. Tuy nhiên, một số người cho rằng nó có thể vô tình hút đi một phần hương thơm của rượu.
- Tốt nhất (Loại bỏ hoàn toàn không khí):
- Bơm khí trơ: Đây được xem là “tiêu chuẩn vàng”. Bạn sẽ bơm một loại khí trơ (thường là Argon) vào chai. Khí này nặng hơn không khí, nó sẽ tạo thành một lớp màng bảo vệ trên bề mặt rượu, ngăn oxy tiếp xúc hoàn toàn.
- Dụng cụ Coravin: Một thiết bị công nghệ cao dùng một cây kim nhỏ xuyên qua nút bần để rót rượu ra mà không cần mở nút. Đồng thời, nó bơm khí Argon vào để lấp đầy khoảng trống. Cách này giúp bạn có thể thưởng thức một ly rượu mà vẫn bảo quản phần còn lại trong chai hàng tháng, thậm chí hàng năm.
Một mẹo nhỏ: một số chai vang đỏ đậm, còn trẻ có thể ngon hơn vào ngày thứ hai sau khi mở, vì một chút oxy hóa ban đầu giúp làm mềm vị chát và mở ra hương vị của rượu.
