Khám phá sự khác biệt giữa rượu vang Old World và New World. Hướng dẫn chi tiết về hương vị, cách đọc nhãn, giá cả và phong cách giúp bạn, dù là người mới cũng có thể tự tin lựa chọn chai rượu phù hợp.
1. Rượu vang Old World là gì?
Rượu vang Old World hay rượu vang Thế giới Cũ/ Cựu Thế giới là thuật ngữ dùng để chỉ những chai vang đến từ các quốc gia được xem là “cái nôi” lịch sử của ngành sản xuất rượu vang. Đây là những vùng đất có truyền thống làm vang hàng nghìn năm, nơi các giống nho làm rượu vang lần đầu tiên được thuần hóa và canh tác. Các quốc gia tiêu biểu bao gồm Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đức, Áo, Hy Lạp và một số quốc gia ở Trung Đông.
Triết lý làm vang Old World: Tôn vinh “Terroir”
Một khái niệm cốt lõi trong rượu vang Old World là “terroir” – thuật ngữ của người Pháp Terroir là sự tổng hòa của mọi yếu tố tự nhiên và yếu tố con người tại một vùng trồng nho cụ thể: từ loại đất, khí hậu, địa hình, độ dốc của sườn đồi, cho đến cả truyền thống làm vang lâu đời của địa phương. Mục tiêu cao nhất của nhà làm vang Old World là thể hiện được “linh hồn” của vùng đất đó một cách chân thực nhất trong từng ly rượu.
Đặc điểm rượu vang Old World
- Hương vị tinh tế và phức hợp: Thay vì hương trái cây nồng nàn, rượu Old World thường thiên về các nốt hương của đất, khoáng chất, thảo mộc và gia vị nhẹ nhàng.
- Cấu trúc thanh thoát: Do khí hậu thường mát mẻ hơn, nho chín chậm hơn, tạo ra rượu vang có nồng độ cồn thấp hơn, độ axit (độ chua) cao hơn, và độ đậm đà (body) nhẹ nhàng hơn.
- Luật lệ nghiêm ngặt: Để bảo vệ terroir, các quốc gia Old World có những hệ thống luật lệ sản xuất rượu vang rất chặt chẽ, ví dụ như AOC (Appellation d’Origine Contrôlée) của Pháp hay DOC/DOCG (Denominazione di Origine Controllata/Garantita) của Ý. Những quy định này kiểm soát mọi thứ, từ giống nho được phép trồng đến phương pháp sản xuất.
2. Rượu vang New World là gì?
Ngược lại với truyền thống lâu đời của Old World, rượu vang New World hay rượu vang Thế giới Mới/Tân Thế giới đến từ các quốc gia và khu vực có lịch sử làm vang hiện đại hơn, thường là sau thời kỳ khám phá thế giới vào thế kỷ 15. Các quốc gia tiêu biểu bao gồm Mỹ, Úc, New Zealand, Chile, Argentina, Nam Phi.
Triết lý làm vang New World: Sáng tạo & Công nghệ
Nếu ở Old World, “terroir” là ngôi sao, thì ở New World, giống nho và sự linh hoạt trong sáng tạo mới là nhân vật chính. Triết lý của họ tập trung vào việc thể hiện những đặc tính tốt nhất của một giống nho cụ thể, đồng thời cho phép nhà làm vang tự do sáng tạo và áp dụng công nghệ hiện đại. Họ không bị trói buộc bởi các luật lệ truyền thống khắt khe, cho phép họ thử nghiệm để tạo ra phong cách rượu đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Từ đó, rượu vang New World mang trong mình một “tính cách” cởi mở và hiện đại hơn.
Đặc điểm rượu vang New World
- Hương vị đậm đà và dễ cảm nhận: Do khí hậu thường ấm áp hơn, nho chín kỹ hơn, tạo ra rượu vang có hương vị trái cây chín mọng, nồng nàn và dễ nhận biết.
- Cấu trúc đầy đặn: Nho chín kỹ hơn cũng dẫn đến rượu vang New World thường có nồng độ cồn cao hơn, độ axit thấp hơn, và đầy đặn, tròn trịa hơn.
- Nhãn chai dễ hiểu: Thay vì tên vùng sản xuất, nhãn chai vang New World thường ghi rất rõ ràng và nổi bật tên giống nho (ví dụ: Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Shiraz). Điều này giúp người tiêu dùng trên toàn thế giới dễ dàng tiếp cận và ghi nhớ sản phẩm.
- Phong cách hiện đại, dễ uống, phù hợp với người mới bắt đầu hoặc thưởng thức một mình.
3. Sự khác biệt rượu vang New World vs Old World
Vậy, khi đặt hai phong cách này lên bàn cân, chúng ta có thể tóm tắt những điểm khác biệt cốt lõi nhất. Cần nhớ rằng, không có phong cách nào “tốt hơn” phong cách nào, chúng chỉ đơn giản là khác biệt, phục vụ những khẩu vị và dịp thưởng thức khác nhau.
|
Yếu tố |
Rượu Vang Old World |
Rượu Vang New World |
| Nguồn gốc | Châu Âu & Trung Đông (Pháp, Ý, TBN, Đức…) | Các châu lục khác (Mỹ, Úc, Chile, Argentina…) |
| Triết lý | “Terroir” là trung tâm, thể hiện đặc trưng vùng đất | Giống nho & công nghệ là trung tâm, thể hiện sự sáng tạo |
| Khí hậu | Thường mát mẻ hơn, nho chín chậm | Thường ấm áp hơn, nho chín nhanh và kỹ |
| Hương vị chủ đạo | Khoáng chất, đất, thảo mộc, gia vị, trái cây tinh tế | Trái cây chín mọng, đậm đà, hương gỗ sồi, vani |
| Cấu trúc | Body nhẹ hơn, độ axit cao, nồng độ cồn thấp | Body đầy đặn, độ axit thấp, nồng độ cồn cao |
| Quy định | Rất nghiêm ngặt và truyền thống (AOC, DOCG) | Linh hoạt, ít ràng buộc, chú trọng công nghệ |
| Cách ghi nhãn | Nhấn mạnh VÙNG SẢN XUẤT (ví dụ: Bordeaux, Chianti) | Nhấn mạnh GIỐNG NHO (ví dụ: Cabernet Sauvignon) |
| Kết hợp ẩm thực | Thường được làm ra để uống cùng đồ ăn, có độ chua cao để cân bằng món ăn | Dễ uống một mình như một loại cocktail, linh hoạt hơn trong kết hợp |
> Xem video dưới đây để biết thêm khác biệt thú vị giữa 2 trường phái rượu vang:
4. Giá rượu vang Old World: Đắt hay Đáng?
Việc định giá rượu vang Old World là một câu chuyện phức tạp, nơi giá trị được kế thừa qua nhiều thế hệ. Mức giá của một chai vang không chỉ phản ánh chất lượng bên trong, mà còn là giá trị của lịch sử, danh tiếng và sự khan hiếm.
- Danh tiếng vùng (Appellation Prestige): Đây là yếu tố quan trọng nhất. Một chai vang đến từ vùng Bordeaux, Burgundy (Pháp) hay Barolo (Ý) sẽ có mức giá khởi điểm cao hơn nhiều so với một chai vang từ vùng ít tên tuổi hơn.
- Niên vụ (Vintage): Vì phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, chất lượng rượu vang Old World thay đổi đáng kể theo từng năm thu hoạch. Một niên vụ được đánh giá là “tuyệt vời” có thể khiến giá rượu tăng vọt.
- Nhà sản xuất & Di sản: Tên tuổi và lịch sử của nhà sản xuất đóng vai trò cực kỳ quan trọng, tạo nên giá trị thương hiệu rất cao.
- Khoảng giá phổ biến tại thị trường Việt Nam: Thị trường rất đa dạng. Bạn có thể tìm thấy những chai vang Old World cơ bản từ Ý hoặc Pháp với giá khoảng 300.000 – 500.000 VNĐ. Các dòng tầm trung, thường có giá dao động từ 1.100.000 đến 1.800.000 VNĐ. Trong khi đó, các chai vang cao cấp từ những vùng danh tiếng (Bordeaux Grand Cru, Barolo…) có thể lên đến vài triệu hoặc hàng chục triệu đồng.
5. Giá rượu vang New World: Dễ tiếp cận và Đa dạng
Khác với Old World, giá trị của rượu vang New World thường được “tạo ra” thông qua các yếu tố hiện đại hơn là được “kế thừa” từ lịch sử. Rượu vang New World thường có mức giá dễ chịu hơn nhờ sản lượng lớn, chi phí sản xuất thấp hơn và tập trung vào thị hiếu và marketing.
- Thương hiệu & chiến lược Marketing: Sức mạnh thương hiệu là yếu tố then chốt. Các nhà sản xuất New World đầu tư mạnh vào marketing để tạo ra giá trị và sự công nhận trên thị trường toàn cầu.
- Điểm số từ nhà phê bình: Điểm số từ các nhà phê bình rượu vang uy tín như Robert Parker có ảnh hưởng rất lớn đến giá cả. Một chai vang được chấm 95-100 điểm có thể tăng giá đáng kể và trở thành đối tượng săn lùng của giới sành vang.
- Quy mô sản xuất: Các nhà máy rượu New World thường có quy mô lớn, giúp họ sản xuất ra những dòng vang phổ thông với mức giá rất cạnh tranh. Tuy nhiên, họ cũng tạo ra những dòng “Icon wine” (vang biểu tượng) với số lượng rất hạn chế và có giá rất cao.
- Khoảng giá phổ biến tại thị trường Việt Nam: Rượu vang New World, đặc biệt là từ Chile, Úc nổi tiếng với mức giá khởi điểm rất dễ tiếp cận, chỉ từ khoảng 250.000 VNĐ. Phân khúc phổ biến và được ưa chuộng nhất thường nằm trong khoảng 500.000 – 800.000 VNĐ. Các chai vang cao cấp hoặc “Icon wine” có thể có giá từ 1.600.000 VNĐ trở lên.
6. Nên chọn rượu vang Old World hay New World?
Hành trình khám phá sự khác biệt giữa rượu vang Old World và New World đã cho chúng ta thấy rằng không có phong cách nào “tốt hơn”, chỉ có phong cách phù hợp hơn với khẩu vị và “gu” của mỗi người.
- Hãy chọn rượu vang Old World nếu bạn:
- Yêu thích sự tinh tế, phức hợp và thanh lịch;
- Muốn tìm một chai vang để kết hợp hoàn hảo với món ăn;
- Quan tâm đến câu chuyện & văn hóa vùng đất.
- Hãy chọn rượu vang New World nếu bạn:
- Yêu thích hương vị trái cây đậm đà, bùng nổ và dễ cảm nhận;
- Muốn một chai rượu có thể thưởng thức ngay mà không cần chờ đợi;
- Hứng thú với sự sáng tạo, phá cách của những nhà làm vang hiện đại.
> Hiểu sâu hơn về rượu vang Old World và rượu vang New World tại đây!
Lời kết,
Thế giới rượu vang là một cuộc phiêu lưu không hồi kết. New World vs Old World – mỗi phong cách rượu vang đều mang trong mình nét đẹp và câu chuyện riêng biệt. Đừng ngần ngại thử cả hai phong cách để tìm ra đâu là “chân ái” của mình. Hành trình của bạn chỉ mới bắt đầu, và phần thú vị nhất chính là những khám phá đang chờ đợi ở phía trước.