Vùng nho Burgundy nổi tiếng thế giới với những loại rượu vang tuyệt vời và có giá trị lịch sử. Tuy nhiên, Burgundy không chỉ giới hạn ở những tên gọi mang tính biểu tượng. Rượu vang Burgundy nổi bật với phong cách độc đáo và dễ nhận diện.
1. Phân loại rượu vang Burgundy
Vùng Burgundy và hệ thống phân hạng của nó phân biệt bởi sự chú trọng vào thổ nhưỡng để xác định chất lượng rượu vang. Các khu vực trồng nho được phân chia thành các chỉ dẫn nguồn gốc và vị trí địa lý đóng vai trò quyết định trong việc xác định các cấp độ phân hạng khác nhau.
Từ việc phân định các vùng lãnh thổ này, phân hạng rượu vang Burgundy bao gồm 4 cấp độ: AOC Régionales, AOC Villages, AOC Villages Premiers Crus, và cuối cùng là AOC Grands Crus.
- AOC Régionales
Các loại rượu vang được sản xuất từ một vùng lãnh thổ rộng lớn, bao trùm toàn bộ tiểu vùng gồm các khu vực Yonne, Saône-et-Loire và Côte-d’Or. Các loại rượu vang này có thể đến từ các vùng lớn.
Phân hạng này có 7 AOC được công nhận: Bourgogne, Coteaux Bourguignons, Bourgogne Aligoté, Bourgogne Passe-Tout-Grains, Bourgogne Mousseux, và Cremant de Bourgogne, Mâcon.
- AOC Villages
Rượu vang được sản xuất từ một phần của vùng Burgundy có thể là một ngôi làng cụ thể, hoặc nhiều ngôi làng. Tên của làng xuất xứ sẽ được thể hiện trên nhãn chai.
Có 44 AOC Villages nằm rải rác khắp các vùng nho của Basse-Bourgogne, Côte de Nuits, Côte de Beaune, Côte Chalonnaise và Mâconnais.
- AOC Villages Premiers Crus
Là cấp phân hạng nằm trong AOC Villages, chỉ các vùng đất có đặc điểm đặc biệt, nổi bật hơn so với các khu vực khác trong cùng AOC. Những rượu vang thuộc AOC Villages Premier Cru do đó mang tên của AOC Village nơi chúng được sản xuất, kèm theo tên một khu vực trồng nho đã được phân hạng là Premier Cru.
Hiện nay, có 662 vùng tiểu khí hậu được xếp hạng là Premier Cru, và các rượu vang từ phân hạng này chiếm khoảng 10% tổng sản lượng rượu vang của toàn vùng Burgundy. Đây là những vùng đất có địa hình hiếm và nổi bật, với vẻ đẹp đặc trưng, và đứng ngay trước các AOC Grands Crus nổi tiếng và được săn đón nhiều nhất.
- AOC Grands Crus
Burgundy Grand Cru đại diện cho đỉnh cao của chất lượng trong hệ thống phân hạng rượu vang của khu vực này. Khác với các Premier Cru, vốn được xếp hạng trong khuôn khổ của AOC Village, các Grand Cru có một thông số kỹ thuật riêng biệt và rất khắt khe. Các loại rượu vang này được sản xuất từ những vùng đất rất đặc biệt của một số ít làng trồng nho ở Côte de Beaune, Côte de Nuits và Chablis.
Chỉ có khoảng 1.5% đến 2% sản lượng rượu vang của Burgundy được phân hạng là Grand Cru, do đó, các rượu vang này rất hiếm và có giá trị đặc biệt. Tổng cộng có 33 AOC Grand Cru được công nhận, phần lớn trong số đó nằm ở Côte-d’Or. Một số tên gọi nổi tiếng trong phân hạng Grand Cru đã trở thành biểu tượng của Burgundy, chẳng hạn như Corton-Charlemagne, Bonnes-Mares, Romanée-Conti, Bienvenues-Bâtard-Montrachet và 7 loại rượu vang Chablis Grand Cru.
2. Các giống nho chính của rượu vang Burgundy
Pinot Noir chắc chắn là một trong những giống nho tốt nhất trong sản xuất rượu vang, nhưng cũng là một trong những giống khó trồng nhất. Được biết đến với khả năng tạo ra những hương vị và cấu trúc đa dạng, tùy thuộc vào thổ nhưỡng và khí hậu nơi trồng nho. Rượu vang Pinot Noir của Burgundy có hương vị tinh tế của trái cây và cấu trúc nhẹ nhàng. Nhờ giống nho Pinot Noir, các nhà làm rượu vang đã có thể định hình một cách tỉ mỉ xác định thổ nhưỡng độc đáo, đặc trưng của vùng Burgundy.
Nếu Pinot Noir là giống nho “vua” của rượu vang đỏ Burgundy, thì Chardonnay là người anh em tương đương với Pinot Noir trong rượu vang trắng. Các vùng đất nổi tiếng như Montrachet, Meursault và Chablis tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo với Chardonnay, để sản xuất ra những loại rượu vang trắng hàng đầu thế giới. Không nơi nào khác ngoài ở đây mà rượu vang Chardonnay lại thể hiện được sự tinh tế và chính xác đến vậy. Rượu vang trắng từ Chardonnay của Burgundy được yêu thích vì sự thanh thoát và sang trọng, với hương thơm của táo và lê.
- Aligoté
Aligoté không có chất lượng giống như Chardonnay. Thường được sử dụng để sản xuất những loại rượu vang không mang tên của làng trồng nho (chỉ có một ngoại lệ: Bouzeron). Nó được gọi hợp pháp là Bourgogne Aligoté và cũng được sử dụng trong sản xuất Cremant de Bourgogne ,loại rượu vang sủi bọt của vùng Burgundy.
3. Khu vực sản xuất rượu vang Burgundy
Burgundy có 5 khu vực sản xuất rượu vang lớn, mỗi khu vực đóng góp vào tiềm năng kinh tế và nghề trồng nho của vùng, từ bắc xuống nam:
- Chablis & Auxerrois
Vùng Yonne nằm ở phía đông thành phố Auxerre, thuộc Bourgogne-Franche-Comté. Ta có thể phân biệt hai khu vực nho: vùng nho Chablis, kéo dài trên 4.800 hecta, và vùng nho Auxerrois, trải rộng trên 1.300 hecta.
Chablis là một loại rượu vang trắng khô của Pháp, được cấp chỉ dẫn nguồn gốc xuất xứ (AOC), nằm ở phía Bắc Burgundy xung quanh khu vực Chablis, thuộc tỉnh Yonne, và nổi tiếng trên toàn thế giới. Được sản xuất 100% từ nho Chardonnay, đặc trưng và tính chất của Chablis được tạo ra nhờ vào khí hậu và địa chất đặc biệt của khu vực này. Đây là chỉ dẫn nguồn gốc lớn nhất về sản lượng trong vùng nho Chablis, bao gồm các loại rượu Petit-Chablis và Chablis Grand Cru.
Rượu vang làm từ giống nho Chablis có màu vàng nhạt, mang hương vị tươi mát và khoáng chất đặc trưng. Bạn có thể cảm nhận các hương vị như táo xanh, cam quýt, cây keo hoặc thậm chí là bạc hà. Khi rượu phát triển, nó sẽ mang đến những nốt hương cay nồng hơn và màu sắc trở nên vàng đậm hơn.
- Côte de Nuits
Côte de Nuits là nơi có 24 trong tổng số 33 vườn nho Grand Cru của Burgundy, với những tên tuổi lừng danh như Romanée-Conti, La Tâche, Musigny và nhiều tên gọi nổi tiếng khác. Đây là vùng đất linh thiêng đối với những tín đồ của Burgundy. Pinot Noir chiếm khoảng 95% sản lượng rượu vang ở đây. Ngoại trừ Corton (nơi sản xuất cả rượu vang trắng và đỏ ở Côte de Beaune), tất cả các Burgundy Grand Cru của rượu vang đỏ đều nằm ở Côte de Nuits.
- Côte de Beaune
Nổi bật với cả rượu vang trắng và đỏ. Rượu vang đỏ từ đồi Corton, cũng như các vùng Volnay, Pommard và Beaune là những loại rượu vang nổi tiếng nhất, nhưng những cái tên được biết đến ít hơn như Ladoix, Savigny-lès-Beaune và Santenay cũng sản xuất những loại rượu vang đỏ có chất lượng và giá trị tuyệt vời.
Từ làng Meursault về phía nam qua Puligny-Montrachet và Chassagne-Montrachet, Côte de Beaune là trung tâm sản xuất rượu vang trắng danh giá nhất của Burgundy. Tất cả các loại rượu vang trắng Burgundy Grand Cru đều nằm ở nửa phía nam của Côte de Beaune (ngoại trừ Musigny, nơi sản xuất một lượng rất nhỏ rượu vang trắng đặc biệt ở Côte de Nuits). Grand Cru Montrachet, có thể coi là loại rượu vang trắng ngon nhất thế giới, nằm giữa hai làng Puligny-Montrachet và Chassagne-Montrachet. Nó được bao quanh bởi 4 Grand Cru lân cận cùng mang tên Montrachet là Chevalier-Montrachet, Bâtard-Montrachet, Criots-Bâtard-Montrachet và Bienvenues-Bâtard-Montrachet.
- Côte Chalonnaise
Nằm ở phía nam dãy núi Côte d’Or. Trước đây ít được đánh giá cao, Côte Chalonnaise thường được coi là một vùng sản xuất rượu vang trái cây giá rẻ, và ngon nhất nên thưởng thức khi còn trẻ. Tuy nhiên, giữa nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại rượu vang Burgundy giá cả phải chăng, Côte Chalonnaise hiện đang được công nhận như một kho báu của những loại rượu vang giữ được tinh túy của Burgundy thuần khiết nhất với tỷ lệ giá cả và chất lượng tốt.
Cả Bouzeron và Montagny đều chỉ sản xuất rượu vang trắng. Montagny chỉ sản xuất Chardonnay, còn Bouzeron là AOC Villages duy nhất trong toàn bộ Burgundy chỉ sản xuất Aligoté. Mặc dù không có Grand Cru nào ở Côte Chalonnaise, Mercurey, Givry và Montagny đều tự hào khi có các khu vực Premier Cru.
- Mâconnais
Ở cửa ngõ phía nam của Burgundy, khu vực Mâconnais với địa hình nhấp nhô và đầy nắng nổi tiếng với những loại rượu vang giá cả phải chăng và quyến rũ. Hơn 90% diện tích vườn nho ở Mâconnais được trồng giống nho Chardonnay, vì vậy đây là vùng đất chủ yếu sản xuất rượu vang trắng, mặc dù cũng có một lượng nhỏ rượu vang đỏ, chủ yếu là Gamay, được sản xuất tại đây.
Rượu vang của Mâconnais mang đến sự xa hoa tự nhiên nhờ vào vĩ độ phía nam và khí hậu ấm áp, kết hợp với thổ nhưỡng đất đá vôi từ kỷ Jurassic. Mâcon và Mâcon Villages mang đến những loại rượu vang trái cây tươi mát với giá trị trải nghiệm tuyệt vời. Tuy nhiên, 5 AOC Villages của Mâconnais, nổi bật nhất là Pouilly-Fuissé, cũng như Pouilly-Loché, Pouilly-Vinzelles, Saint-Véran và Viré-Clessé, có thể tạo ra những loại rượu vang đậm đà, tinh tế, có thể sánh ngang với các loại rượu vang đắt tiền hơn từ Côte de Beaune.
4. Kết hợp món ăn với rượu vang Burgundy
Những loại rượu vang trắng Burgundy tinh tế, với hương thơm của hoa trắng, trái cây trắng, hạnh nhân, hạt dẻ và bơ tươi là lựa chọn lý tưởng để kết hợp với hải sản, cá muối, gan ngỗng và thịt gia cầm.
Đối với những chai rượu vang đỏ Burgundy mang đến những loại rượu vang mềm mại và tròn đầy, với hương trái cây tươi sáng, gợi nhớ đến các loại quả đỏ và đen cũng rất phù hợp với các món ăn như gà rô ti ăn kèm khoai tây chiên hoặc xào, thịt bê, hoặc thịt bò hầm đặc trưng của Burgundy (boeuf bourguigon). Rượu vang làm từ Pinot Noir có độ chua sống động cũng thích hợp để thưởng thức cùng các loại hải sản ít sốt.
5. Một số câu hỏi thường gặp về rượu vang Burgundy
- Sự khác biệt giữa rượu vang Burgundy và rượu vang Bordeaux là gì?
Sự khác biệt lớn giữa rượu vang Burgundy và Bordeaux là về giống nho và phong cách sản xuất:
Rượu vang Bordeaux sử dụng nhiều giống nho pha trộn, chủ yếu là Cabernet Sauvignon, Merlot, và Cabernet Franc, tạo ra những rượu vang mạnh mẽ, đầy đặn và có khả năng lưu trữ lâu dài.
Rượu vang Burgundy chỉ sử dụng duy nhất một giống nho Pinot Noir cho rượu vang đỏ và Chardonnay cho rượu vang trắng, tạo ra phong cách tinh tế, phức hợp hơn và dễ dàng cảm nhận sự khác biệt giữa các vùng.
>>> Khám phá nhanh những thông tin lịch sử thú vị về vùng đất rượu vang Burgundy trong video này.
