Piedmonte nằm ở góc tây bắc nước Ý, giáp biên giới với Pháp và Thụy Sĩ. Tên gọi tiếng Ý của vùng là “Piemonte”, có nghĩa là “chân núi”, một cách miêu tả phù hợp cho vị trí nằm dưới vùng núi của nó. Khu vực này là một trong những vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất của Ý và nổi bật với việc sản xuất rượu vang Barolo và Barbaresco.
1. Phân loại rượu vang Piedmonte
Giống như các vùng làm rượu vang khác ở Ý, Piedmonte cũng tuân theo hệ thống phân hạng rượu vang được quy định bởi luật pháp Ý, với ba cấp bậc chính: Denominazione di Origine Controllata (D.O.C), Denominazione di Origine Controllata e Garantita (D.O.C.G) và Indicazione Geografica Tipica (I.G.T).
2. Các giống nho chính rượu vang Piedmonte
Nebbiolo
Nebbiolo là một giống nho khó tính, yêu cầu điều kiện đặc biệt để phát triển. Nó nở hoa sớm nhưng chín muộn, ngay cả trên những sườn đồi hướng về phía Nam đầy nắng. Rượu vang làm từ Nebbiolo có sự phức hợp về hương thơm và tiềm năng lão hóa xuất sắc, đặc biệt là ở Barolo và Barbaresco. Rượu vang Barolo được nhiều người coi là những loại rượu vang tốt nhất của Ý. Chúng có độ axit cao, nồng độ cồn và tannin mạnh, và thường được lão hóa lâu dài trong thùng gỗ sồi. Các hương vị chủ đạo bao gồm trái cây đỏ và đen, hoa violet, hoa hồng, nấm, nhựa đường, da thuộc và gia vị. Nhờ cấu trúc mạnh mẽ, Nebbiolo là sự lựa chọn ưa thích của những nhà sưu tập, những người sẵn sàng giữ rượu trong nhiều thập kỷ để thưởng thức khi rượu đã trở nên mềm mại và thanh thoát.
Hầu hết các vườn nho Nebbiolo được trồng ở Barolo, Barbaresco và bên kia sông Tanaro ở Roero, nơi đất cát tạo ra những loại rượu vang D.O.C.G nhẹ hơn, cay hơn và trưởng thành nhanh hơn so với các loại rượu vang ở Langhe. Cũng có hai vùng D.O.C quan trọng sản xuất rượu vang từ Nebbiolo là Nebbiolo d’Alba và Nebbiolo delle Langhe, cung cấp các phiên bản rượu trẻ trung hơn.
Barbera
Barbera là giống nho được trồng nhiều nhất ở Piedmonte và là loại rượu mà người dân địa phương thường xuyên uống. Giống nho này được trồng khắp các tỉnh Alba, Asti và Alessandria. Những loại rượu Barbera tuyệt vời mang đến hương thơm của trái cây đỏ và đen (đặc biệt là quả mâm xôi đen), cà phê espresso, khói và hương hồi tươi, với tannin mượt mà và để lại hậu vị cay nồng.
Các loại rượu vang này thường được ủ trong thùng gỗ sồi để mang lại hương trái cây phong phú, sang trọng, nhưng phần lớn Barbera thông thường có độ đậm đà vừa phải với hương vị đặc trưng của thổ nhưỡng. Mặc dù giống nho này rất phổ biến trong khu vực, Barbera không được đánh giá cao nhưng mang lại giá trị kinh tế tốt.
Dolcetto
Trong ba giống nho đỏ chính của Piedmonte, Dolcetto có nghĩa là “một chút ngọt ngào”. Tuy nhiên, nó lại tạo ra rượu vang không hề ngọt. Rượu vang từ Dolcetto có màu tím đậm và độ axit thấp. Dolcetto có tannin mạnh mẽ, nhưng các nhà sản xuất rượu vang làm dịu chúng bằng cách lên men trong thời gian ngắn. Rượu Dolcetto dễ uống với hương vị trái cây đen và các nốt hương của hoa violet, cam thảo và hạnh nhân. Dolcetto cũng kết hợp tốt với cả Nebbiolo và Barbera.
Cortese
Cortese là giống nho có nguồn gốc khá xa so với khu vực sản xuất rượu chính của Piedmonte, được trồng trên những vùng đất giàu vôi và đất sét quanh khu vực Gavi. Gavi vừa là tên của D.O.C.G vừa là tên của rượu làm từ nho Cortese. Gavi là rượu vang trắng nổi bật nhất của Piedmonte. Cortese là một loại rượu vang trắng khô mượt mà, mang lại cảm giác tươi mát với hậu vị dài và có hương trái cây và hoa, với các nốt hương táo, đào, chanh và hoa trắng, đồng thời có độ axit sắc nét và khoáng chất mạnh mẽ.
Arneis
Arneis là một loại rượu vang trắng tuyệt vời từ Piedmonte, có hương vị hài hòa, ngọt ngào của đào, táo và chanh, kết thúc với một hậu vị cay và đầy đặn. Một số rượu từ các vụ mùa mát mẻ hoặc các khu vực lạnh có thể mang đến hương bưởi và kết thúc nhẹ nhàng, thảo mộc, trong khi các rượu từ các vụ mùa ấm hơn lại mang đậm các nốt hương của đào và chanh leo. Vốn là giống nho khó tính và có năng suất thấp, được gọi là “tiểu quái” trong tiếng địa phương. Arneis trước đây là một giống nho ít được chú ý, thường được trồng ở các vườn nho để giúp đuổi chim khỏi nho Nebbiolo. Các nhà sản xuất rượu vang truyền thống còn pha trộn Arneis với Nebbiolo để làm dịu độ tannin của Nebbiolo. Những chai Arneis ngon nhất thường đến từ Roero D.O.C.G và Langhe D.O.C xung quanh.
Moscato
Giống nho Moscato nổi tiếng ở Piedmonte, đặc biệt là rượu vang Moscato d’Asti, một loại rượu vang ngọt, có bọt, với độ cồn thấp. Giống nho Moscato được trồng ở các tỉnh Alessandria, Asti và Cuneo, khiến đây trở thành giống nho trắng được trồng rộng rãi nhất ở Piedmonte. Với hương thơm của hoa nhài, quả đào và cam quýt, Moscato d’Asti là món quà ngọt ngào cho những ai yêu thích rượu vang nhẹ nhàng, thơm ngon và dễ uống. Đây là một lựa chọn phổ biến cho các buổi tiệc hoặc món tráng miệng.
3. Khu vực sản xuất rượu vang Piedmonte
Asti, Alba và trung tâm của Piedmonte
Phần lớn đất trồng nho của Piedmonte nằm trong một khu vực rộng lớn xung quanh các thị trấn Asti và Alba, kéo dài khoảng 80km về phía đông nam thành phố Turin và gần như tiếp giáp với Genova trên bờ biển Ligurian. Trong khu vực này, không hiếm khi các vùng sản xuất rượu vang kết hợp với nhau (ví dụ: Freisa d’Asti, Monferrato, Barbera del Monferrato, Nizza và Brachetto d’Acqui, cùng một số vùng khác, đều xen lẫn ở phía đông nam Asti).
Xung quanh Alba là các vùng sản xuất rượu vang đỏ nổi tiếng như Barolo và Barbaresco – biểu tượng của giống nho Nebbiolo. Những khu vực này giáp ranh và/hoặc kết hợp với các vùng như Roero, Dolcetto d’Alba, Dogliani và Langhe.
Cùng với đó, khu vực Moscato d’Asti cũng trải dài trên một phần của hai khu vực này, trong khi ở các khu vực ngoại vi của vùng này có các vùng D.O.C như Collina Torinese (vùng đồi gần thành phố Turin), Gavi và Dolcetto di Ovada (gần biên giới Liguria), và Colli Tortonesi giáp với Emilia-Romagna.
Alto Piedmonte và miền Bắc Piedmonte
Nằm ở phía bắc Turin, các vùng Canavese, Carema và Erbaluce di Caluso đánh dấu sự chuyển tiếp giữa thung lũng Aosta Alpine và chân đồi của Piedmonte, mặc dù về mặt hành chính, chúng thuộc về vùng Piedmonte.
Ở phía đông bắc của Canavese là Alto Piedmonte – một nhóm các vùng sản xuất rượu vang nhỏ lẻ đang ngày càng trở nên nổi tiếng, bao gồm Ghemme và Gattinara (cả hai đều là D.O.C.G và đều dựa trên giống nho Nebbiolo, hay còn gọi là Spanna ở đây). Các D.O.C nổi bật khác bao gồm Sizzano, Fara, Boca và Bramaterra, cùng với Lessona ở phía tây, hướng về Carema, và Colline Novaresi ở cực đông bắc, gần bờ nam hồ Maggiore.
Càng đi xa về phía bắc, vào các thung lũng núi xung quanh Domodossola, ở rìa của miền nam Thụy Sĩ, là Valli Ossolane, nơi giống nho Nebbiolo được trồng trên giàn ở độ cao lớn.
4. Kết hợp món ăn với rượu vang Piedmonte
Rượu vang từ Piedmonte có sự đa dạng và phong phú, vì vậy bạn có thể dễ dàng kết hợp chúng với nhiều món ăn khác nhau, tạo ra những trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời.
- Nebbiolo: Món ăn đậm đà như bò hầm, bít tết nướng, pasta sốt nấm.
- Barbera: Pizza, pasta với sốt cà chua, phô mai mềm.
- Dolcetto: Món ăn nhẹ như antipasti, mì ống sốt kem, bánh pizza đơn giản.
- Moscato d’Asti: Các món tráng miệng ngọt, phô mai mềm, món tráng miệng sữa.
- Arneis: Hải sản, salad, pasta với hải sản
5. Giá rượu vang Piedmonte nhập khẩu
Các loại rượu vang nhập khẩu Piedmonte như Barolo hay Moscato d’Asti đều có giá khác nhau tùy thuộc vào thương hiệu và chất lượng. Tại Hedon, chai rượu vang Piedmonte sẽ có giá dao động trong khoảng từ 400.000 đồng đến 7.000.000 đồng/chai.
6. Một số câu hỏi thường gặp về rượu vang Piedmonte
Piedmonte nổi tiếng nhất với loại rượu nào?
- Barolo là một trong những khu vực sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất thế giới, được mệnh danh là “Vua của các loại rượu vang”. Rượu vang Barolo được làm chủ yếu từ giống nho Nebbiolo và có khả năng lão hóa rất tốt, phát triển các hương vị phong phú theo thời gian. Barolo có đặc điểm nổi bật là màu đỏ đậm, hương thơm phức hợp với những nốt hương của hoa khô, quả mọng, da thuộc, và gia vị.
- Giống Barolo, Barbaresco là một khu vực khác sản xuất rượu vang từ giống nho Nebbiolo. So với Barolo, rượu vang Barbaresco có cấu trúc mềm mại hơn, hương vị tinh tế hơn và dễ tiếp cận hơn trong giai đoạn đầu, nhưng vẫn có tiềm năng lão hóa. Rượu vang Barbaresco thường có hương thơm của hoa hồng, quả mọng và gia vị, với tannin mềm mại và độ axit cao.
- Gavi, nằm ở phía Đông Nam của Piedmonte, là khu vực sản xuất rượu vang trắng nổi tiếng từ giống nho Cortese. Rượu vang Gavi có hương vị thanh khiết, nhẹ nhàng và tươi mát, thích hợp với các món ăn nhẹ như hải sản hoặc món salad.
- Asti, nổi tiếng với rượu Moscato d’Asti, là khu vực sản xuất các loại rượu vang ngọt sủi bọt. Rượu Moscato từ Asti có độ cồn thấp và hương thơm dịu nhẹ, làm say lòng những người yêu thích các loại rượu vang ngọt. Moscato d’Asti nổi tiếng với hương vị nhẹ nhàng và tươi mát. Nó có hương hoa tinh tế và hương trái cây của đào, mơ và mật ong.
Rượu vang Piemonte có thể uống khi nào?
Rượu vang Barolo và Barbaresco thường cần thời gian trưởng thành và có thể được uống từ 5 đến 20 năm sau khi sản xuất. Tuy nhiên, các loại rượu như Dolcetto và Barbera có thể được thưởng thức ngay khi còn trẻ vì chúng tươi mát và dễ uống. Moscato d’Asti thường được uống khi còn mới để giữ được sự tươi mới và ngọt ngào.
