Tìm hiểu WSET là gì, lý do vì sao chứng chỉ này được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong ngành rượu vang. Giải thích chi tiết 4 cấp độ học: WSET Level 1, Level 2, Level 3 và Level 4.
1. WSET là gì?
WSET là viết tắt của cụm từ Wine & Spirit Education Trust (tạm dịch: Tổ chức Giáo dục Rượu vang & Rượu mạnh). Đây là một tổ chức giáo dục quốc tế uy tín, có trụ sở tại London, Anh Quốc, được thành lập từ năm 1969.
Hiểu một cách đơn giản, SET giống như một “ngôi trường toàn cầu” chuyên cung cấp các khóa học và cấp chứng chỉ về rượu vang, rượu mạnh và sake, được công nhận tại hơn 70 quốc gia. Sứ mệnh của WSET là mang đến nền giáo dục chất lượng, dễ tiếp cận cho cả người yêu thích rượu vang và các chuyên gia làm việc trong ngành đồ uống.
Tại sao chứng chỉ WSET quan trọng?
Bạn có thể thắc mắc: “Tôi chỉ muốn uống rượu vang cho vui, tại sao lại cần học?”
Câu trả lời nằm ở sự thấu hiểu. Học WSET không chỉ dạy bạn uống rượu, mà dạy bạn cách nếm và hiểu rượu.
- Tiêu chuẩn toàn cầu: WSET cung cấp chương trình đào tạo trung lập, khách quan và nhất quán, đảm bảo kiến thức được công nhận trên toàn thế giới. Dù bạn học ở Việt Nam, Pháp hay Mỹ, WSET Level 3 vẫn mang cùng một giá trị.
- Ngôn ngữ chung: WSET sử dụng hệ thống thử nếm có cấu trúc SAT (Systematic Approach to Tasting), giúp người học mô tả rượu theo cùng một “ngôn ngữ chuyên nghiệp”. Nhờ đó, các chuyên gia quốc tế có thể giao tiếp thống nhất về rượu vang.
- Nền tảng vững chắc: WSET giúp bạn hiểu từ gốc rễ: cách nho được trồng, rượu được sản xuất, đến sự khác biệt của từng vùng trồng nho trên thế giới.
- Cơ hội nghề nghiệp: Đối với những ai muốn làm việc trong ngành rượu (nhà hàng, khách sạn, nhập khẩu, phân phối, marketing), chứng chỉ WSET gần như là một yêu cầu bắt buộc để chứng minh năng lực và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Nói tóm lại, WSET là con đường bài bản, uy tín và hiệu quả nhất để biến sự “bối rối” khi chọn rượu thành sự tự tin trong mỗi ly vang bạn cầm trên tay.
2. Hệ thống 4 cấp độ WSET Level in Wines
Hệ thống chứng chỉ WSET về rượu vang (WSET Level in Wines) gồm 4 cấp độ được thiết kế theo lộ trình từ cơ bản đến nâng cao, giúp học viên từng bước xây dựng kiến thức và kỹ năng chuyên sâu một cách có hệ thống:
2.1. WSET Level 1 Award in Wines
- Dành cho ai?
- Người mới bắt đầu, chưa có kiến thức về rượu vang.
- Những người làm trong ngành dịch vụ (nhà hàng, quán bar) cần kiến thức cơ bản nhất để phục vụ khách.
- Bất kỳ ai muốn có một buổi trải nghiệm “nhập môn” thú vị.
- Bạn sẽ học được gì?
Đây là một khóa học ngắn (thường chỉ 6-8 tiếng, tương đương 1 ngày học) được thiết kế để tập trung vào việc làm quen với các khái niệm cốt lõi, giúp người học giảm bớt sự “đáng sợ” của thế giới rượu vang phức tạp. Bạn sẽ không bị “nhồi nhét” lý thuyết khô khan. Thay vào đó, bạn sẽ học:
-
- Các phong cách rượu vang chính: Đỏ, Trắng, Hồng, Sủi và Cường hóa.
- Các giống nho phổ biến: Nhận diện tên và đặc điểm cơ bản của các “ngôi sao” như Cabernet Sauvignon, Merlot, Sauvignon Blanc, Chardonnay.
- Giới thiệu về thử nếm (SAT): Bạn sẽ được học cách sử dụng mắt (nhìn màu), mũi (ngửi hương), và miệng (nếm vị) để mô tả rượu vang theo cách đơn giản nhất.
- Nguyên tắc kết hợp đồ ăn (Food Pairing): Những quy tắc cơ bản (và cả những lầm tưởng) khi kết hợp rượu vang với thức ăn. Ví dụ: Tại sao vang đỏ đậm vị chát (tannin) lại hợp với thịt bò?
- Phục vụ và bảo quản: Cách mở chai rượu, chọn ly, phục vụ ở nhiệt độ nào là đúng, và cách bảo quản chai rượu đã mở.
- Hình thức thi
Bạn sẽ làm một bài thi trắc nghiệm 30 câu trong 45 phút. Chỉ cần tham gia lớp học và chú ý nghe giảng, gần như chắc chắn bạn sẽ vượt qua.
=> WSET Level 1 là khóa học nhập môn lý tưởng, giúp bạn bước đầu “làm quen” với thế giới rượu vang đầy thú vị.
2.2. WSET Level 2 Award in Wines
Đây là cấp độ phổ biến nhất trên toàn cầu, và là nơi bạn bắt đầu hiểu sâu về rượu vang.
- Dành cho ai?
- Những người đã hoàn thành Level 1 và muốn học sâu hơn.
- Những người đam mê rượu vang đã có kiến thức cơ bản (ví dụ, bạn đã tự tìm hiểu và biết phân biệt các giống nho chính).
- Những người làm việc trong ngành rượu cần một nền tảng kiến thức vững chắc và được công nhận.
Lưu ý: Bạn không bắt buộc phải học Level 1 trước khi học Level 2. Nếu bạn đã tự tin với kiến thức cơ bản, bạn có thể vào thẳng Level 2.
- Bạn sẽ học được gì?
Nếu Level 1 là “biết”, thì Level 2 là “hiểu”. Khóa học (thường 16-18 giờ, tương đương 3 ngày học) sẽ đi sâu hơn đáng kể:
-
- Hơn 30 giống nho chủ chốt: Pinot Noir, Syrah (Shiraz), Grenache, Riesling, Pinot Grigio, Sémillon…
- Các vùng rượu vang nổi tiếng: Pháp (Bordeaux, Burgundy, Sancerre), Ý (Chianti, Barolo), Tây Ban Nha (Rioja), Đức, Mỹ (Napa Valley), Úc (Barossa), New Zealand (Marlborough), Chile, Argentina… và hiểu tại sao rượu vang ở những nơi này lại có hương vị đặc trưng như vậy.
- Yếu tố ảnh hưởng đến phong cách: Bạn sẽ bắt đầu hiểu các yếu tố như khí hậu (nóng hay mát), đất đai, và kỹ thuật làm rượu (ủ trong thùng gỗ sồi hay thùng thép không gỉ) ảnh hưởng đến hương vị cuối cùng trong ly.
- Kiến thức về vang sủi (Champagne, Prosecco, Cava) và vang cường hóa (Port, Sherry).
- Cách đọc nhãn chai và hiểu thuật ngữ rượu vang quốc tế (ví dụ: “Appellation d’Origine Contrôlée” (AOC) của Pháp hay “DOCG” của Ý).
- Thực hành thử nếm SAT Level 2 chuyên sâu hơn.
- Hình thức thi
Một bài thi trắc nghiệm 50 câu trong 60 phút. Kỳ thi này đòi hỏi bạn phải học bài và ghi nhớ kiến thức về các vùng và giống nho. Nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng, sách hướng dẫn học kèm theo khóa học WSET thường đủ để vượt qua bài thi này. Tuy nhiên, để thực sự phát triển kỹ năng nếm và mô tả hương vị một cách phong phú hơn, học viên thường cần tìm kiếm thêm tài liệu bên ngoài để làm giàu thêm các mô tả về hương vị và kết nối lý thuyết với trải nghiệm thực tế.
=> WSET Level 2 giúp bạn có cái nhìn toàn cảnh về thế giới rượu vang, đủ kiến thức và sự tự tin để khám phá, lựa chọn và thưởng thức rượu vang một cách thông minh.
2.3. WSET Level 3 Award in Wines
WSET Level 3 Award in Wines là cấp độ chuyên nghiệp, đánh dấu bước ngoặt giữa người “đam mê” và “chuyên gia thực thụ”.
- Dành cho ai?
- Những người đã hoàn thành Level 2 với kết quả tốt và muốn chinh phục kiến thức cấp cao.
- Các chuyên gia trong ngành (Sommelier, Quản lý nhà hàng, Nhà nhập khẩu, Nhà báo chuyên viết về rượu vang) cần kiến thức chuyên sâu để phân tích và đánh giá.
Lưu ý: Bắt buộc phải hoàn thành WSET Level 2 (hoặc chứng minh được kiến thức tương đương) trước khi học Level 3.
- Bạn sẽ học được gì?
Level 3 yêu cầu học viên phải chuyển sang kỹ năng biện minh và phân tích nguyên nhân. Khóa học đòi hỏi phải giải thích chi tiết cách thức các yếu tố tự nhiên và con người tác động đến Phong cách, Chất lượng và Giá cả của rượu vang (thường 30-35 giờ học trên lớp, nhưng đòi hỏi ít nhất 50-60 giờ tự học).
-
- Lý thuyết chuyên sâu:
– Trồng nho: Đi sâu vào các kỹ thuật canh tác vườn nho, quản lý sâu bệnh, ảnh hưởng của đất đai, khí hậu chi tiết, thời điểm thu hoạch…
– Quy trình sản xuất rượu chi tiết: ép nho, lên men (chủng nấm men, nhiệt độ), các kỹ thuật ủ (lựa chọn thùng gỗ sồi, thời gian ủ), lọc, đóng chai…
– Phân tích tất cả vùng rượu vang quan trọng toàn cầu (ví dụ: Hy Lạp, Hungary, các vùng chi tiết của Đức…).
-
- Thực hành thử nếm (Tasting):
– WSET Level 3 SAT: Bạn phải sử dụng hệ thống thử nếm cực kỳ chi tiết để phân tích cấu trúc của rượu (Acid, Tannin, Cồn, Độ đậm…) và đưa ra kết luận về chất lượng (quality assessment) và khả năng ủ (aging potential).
– Thử nếm mù (Blind Tasting): Đây là phần quan trọng nhất. Bạn sẽ phải nếm rượu mà không biết đó là chai gì và phân tích nó.
- Hình thức thi
Kỳ thi WSET Level 3 bao gồm 2 phần, và bạn phải đỗ cả hai:
-
- Phần 1: Lý thuyết (2 giờ)
50 câu trắc nghiệm (giống Level 2) + 4 câu hỏi tự luận. Đây là phần khó, đòi hỏi bạn phải viết luận, giải thích và liên kết kiến thức.
-
- Phần 2: Thực hành (30 phút)
Thử nếm mù (Blind Tasting) 2 chai rượu (1 trắng, 1 đỏ) và viết một bài phân tích chi tiết, chính xác theo chuẩn SAT.
=> WSET Level 3 cực kỳ thử thách nhưng cũng vô cùng đáng giá. Sau khóa học, bạn sẽ hiểu sâu sắc về rượu vang và có thể đánh giá chúng như một chuyên gia.
>> Cùng xem thử thách Blind Tasting có gì thú vị tại đây nhé!
2.4. WSET Level 4 Diploma in Wines
Nếu Level 3 là bằng Thạc sĩ, thì Level 4 Diploma chính là bằng Tiến sĩ về rượu vang. Đây là đỉnh cao học thuật trong giáo dục rượu vang, bước đệm cho những ai muốn trở thành Master of Wine (MW).
- Dành cho ai?
- Chỉ dành cho những chuyên gia hàng đầu, những người muốn cống hiến sự nghiệp của mình cho rượu vang (Giám đốc rượu vang, Nhà giáo dục, Nhà phê bình, Nhà văn…).
- Đây là điều kiện tiên quyết bắt buộc nếu bạn muốn theo đuổi danh hiệu Master of Wine (MW) – danh hiệu cao quý và khó khăn nhất trong thế giới rượu vang.
- Bắt buộc phải hoàn thành WSET Level 3 trước khi đăng ký.
- Bạn sẽ học được gì?
Đây không phải là một “khóa học” ngắn hạn, mà là một “chương trình” học thuật kéo dài (thường mất 2-3 năm, thậm chí lâu hơn). Nó bao gồm 6 “Units” (học phần) riêng biệt:
-
- D1: Wine Production: Khoa học chuyên sâu về trồng nho và làm rượu.
- D2: Wine Business: Kinh doanh rượu vang (marketing, logistics, luật, tài chính).
- D3: Wines of the World: Phân tích học thuật toàn bộ các vùng rượu vang trên thế giới, bao gồm cả những vùng nhỏ nhất.
- D4: Sparkling Wines: Chuyên sâu chỉ về vang sủi (từ Champagne đến các phương pháp sản xuất khác).
- D5: Fortified Wines: Chuyên sâu chỉ về vang cường hóa (Port, Sherry, Madeira…).
- D6: Independent Research Assignment: Một bài luận nghiên cứu độc lập dài 3000 từ về một chủ đề tự chọn.
- Hình thức thi
Mỗi Unit (trừ D6) đều có kỳ thi riêng, bao gồm các bài thi viết luận và các buổi thi thử nếm mù quy mô lớn (ví dụ: thi nếm 12 chai rượu cùng lúc và phân tích chúng). Rất nhiều người mất nhiều năm mới hoàn thành tất cả các Unit.
=> Level 4 không chỉ là chứng chỉ, mà là hành trình chuyên nghiệp hóa toàn diện, dành cho những ai thực sự đam mê và theo đuổi sự xuất sắc trong thế giới rượu vang.
Lời kết,
WSET là gì? WSET không chỉ là một tấm bằng. Đó là một ngôn ngữcủa rượu vang . Đó là một hệ thống, một bộ công cụ giúp bạn giải mã thế giới rượu vang từ phức tạp trở nên dễ hiểu. Từ WSET Level 1 đến WSET Level 3 (và cao hơn), mỗi cấp độ đều giúp bạn tiến gần hơn đến việc trở thành người hiểu rượu vang thật sự, không chỉ là người uống.