Nguồn gốc và đặc điểm của giống nho Syrah
Câu chuyện về Nguồn gốc: Từ Pháp ra Thế giới
Trước đây, người ta thường kể những câu chuyện lãng mạn rằng nho Syrah đến từ thành phố Shiraz cổ kính của Ba Tư. Nhưng khoa học đã chứng minh điều khác. Vào năm 1999, các nhà nghiên cứu đã phân tích DNA và phát hiện ra rằng Syrah thực chất là “đứa con lai” tự nhiên của hai giống nho ít tên tuổi ở miền đông nam nước Pháp: Dureza (nho đỏ) và Mondeuse Blanche (nho trắng). Điều này khẳng định quê hương của Syrah chính là Thung lũng Rhône của Pháp, nơi nó đã được trồng từ rất lâu đời.
Syrah và Shiraz: Tại sao lại có hai tên gọi?
Về cơ bản, Syrah và Shiraz là một. “Syrah” là tên gốc ở Pháp và được dùng ở hầu hết các nước châu Âu (Cựu Thế giới). Cái tên “Shiraz” xuất hiện khi giống nho này được mang đến Úc vào năm 1832 và trở thành niềm tự hào của ngành rượu vang nước này.
Ngày nay, hai cái tên này không chỉ khác nhau về cách gọi mà còn đại diện cho hai phong cách rượu vang đặc trưng, được định hình bởi khí hậu và cách làm rượu. Syrah thường gợi đến phong cách thanh lịch, phức hợp của Pháp, trong khi Shiraz lại gợi đến sự đậm đà, nồng nàn của Úc.
Đặc điểm của quả nho Syrah
Quả nho Syrah có những đặc điểm rất riêng, quyết định đến hương vị của rượu vang:
-
- Vỏ dày và sẫm màu: Nho Syrah có quả nhỏ, vỏ màu tím đen rất dày. Lớp vỏ này chứa nhiều
- tannin (chất tạo ra vị chát, hơi khô trong miệng giống như khi uống trà đặc). Tannin giúp rượu có cấu trúc vững chắc và đặc biệt là có thể để được rất lâu. Những chai Syrah ngon có thể được lưu trữ trong hầm rượu nhiều năm, thậm chí hàng chục năm để hương vị phát triển tuyệt vời hơn. Lớp vỏ sẫm màu cũng tạo ra những loại rượu có màu đỏ đậm sâu, quyến rũ.
- Yêu thích nắng ấm: Vì có lớp vỏ dày, Syrah cần nhiều nắng để chín hoàn toàn. Đó là lý do tại sao nó phát triển rất tốt ở những nơi có khí hậu ấm áp như Úc.
Sự khác biệt giữa một chai Syrah từ Pháp và một chai Shiraz từ Úc là minh chứng rõ ràng nhất cho khái niệm “terroir” (thổ nhưỡng) trong rượu vang. Cùng một giống nho, nhưng khí hậu mát mẻ ở Pháp tạo ra rượu có vị cay của tiêu đen, ô liu, thịt xông khói. Trong khi đó, khí hậu nóng và khô ở Úc lại cho ra những chai rượu đậm đặc, bùng nổ hương vị mứt trái cây và sô cô la.
Đặc điểm của rượu vang Syrah
Rượu vang Syrah có hương vị rất phong phú và phức tạp, giống như một bản giao hưởng với nhiều tầng lớp hương vị khác nhau.
Các tầng hương vị của Syrah
-
- Hương trái cây (Hương chính): Đây là mùi hương đến trực tiếp từ quả nho. Bạn sẽ dễ dàng cảm nhận được hương của các loại trái cây vỏ đen như quả mâm xôi, việt quất và mận đen.
- Hương tiêu đen (Dấu hiệu nhận biết): Điểm đặc trưng nhất của Syrah chính là vị cay nồng của tiêu đen. Hương vị này đến từ một hợp chất tự nhiên có trong vỏ nho, tạo nên một nét “mặn mà” độc đáo, khác biệt với các loại vang đỏ khác.
- Hương vị từ quá trình ủ (Hương phụ): Khi rượu được ủ trong thùng gỗ sồi, nó sẽ có thêm các nốt hương phức tạp như khói, vani, sô cô la đen và cà phê.
- Hương vị khi để lâu năm (Hương cấp ba): Nếu bạn kiên nhẫn để một chai Syrah ngon trong nhiều năm, hương vị của nó sẽ biến đổi kỳ diệu, trở nên mềm mại và quyến rũ hơn với các nốt hương của da thuộc, đất ẩm và thịt xông khói.
Cấu trúc của rượu vang Syrah
-
- Độ đậm đà (Body): Syrah là loại rượu vang đậm đà (full-bodied), có nghĩa là nó tạo cảm giác đầy đặn, sánh và nặng trong miệng.
- Vị chát (Tannin) và Độ chua (Acidity): Syrah có vị chát và độ chua từ trung bình đến cao. Vị chát tạo nên “xương sống” cho rượu và giúp nó để được lâu, trong khi độ chua giúp rượu cân bằng và tươi mát.
Ngoài ra, Syrah còn là một “chuyên gia pha trộn”. Nó thường được pha chung với các giống nho khác để tạo ra những chai vang phức hợp hơn. Ví dụ, trong hỗn hợp GSM (Grenache-Syrah-Mourvèdre) nổi tiếng của Pháp, Syrah đóng vai trò tạo thêm màu sắc đậm và cấu trúc chát cho rượu.
Bảng 1: So sánh hai phong cách Syrah và Shiraz
| Yếu tố | Syrah (Phong cách Cựu Thế giới – Pháp) | Shiraz (Phong cách Tân Thế giới – Úc) |
| Khí hậu | Mát mẻ | Ấm đến nóng |
| Hương vị chính | Ô liu, tiêu đen, thịt xông khói, thảo mộc | Mứt trái cây đen, sô cô la, cam thảo |
| Độ đậm đà | Vừa phải đến đậm đà | Rất đậm đà |
| Vị chát | Cao, chắc chắn | Mềm mại, tròn trịa hơn |
| Phong cách | Thanh lịch, phức hợp, cấu trúc chặt chẽ | Táo bạo, nồng nàn, đậm vị trái cây |
| Vùng tiêu biểu | Bắc Rhône (Pháp) | Thung lũng Barossa (Úc) |
Những vùng trồng giống nho Syrah nổi tiếng
Từ Pháp, Syrah đã chu du khắp thế giới và ở mỗi vùng đất mới, nó lại mang một bản sắc riêng.
-
- Pháp: Là quê hương và cũng là nơi trồng nhiều Syrah nhất thế giới. Vùng Bắc Rhône nổi tiếng với những chai Syrah thanh lịch, khoáng đạt và có thể để được rất lâu, đặc biệt là từ các tên gọi danh giá như
- Hermitage và Côte-Rôtie.
- Úc: Là “vương quốc” của Shiraz, nơi nó là giống nho đỏ quan trọng nhất.
- Thung lũng Barossa là vùng làm Shiraz nổi tiếng nhất thế giới, cho ra đời những chai vang đậm đặc, nồng nàn hương mứt trái cây và sô cô la. Nơi đây còn có những gốc nho Shiraz cổ nhất thế giới, được trồng từ những năm 1840.
- Các quốc gia khác: Syrah cũng được trồng rộng rãi ở Hoa Kỳ (California, Washington), Tây Ban Nha, Argentina, Nam Phi, và Chile, mỗi nơi lại tạo ra những phong cách rượu vang đa dạng và thú vị.
Hướng dẫn thưởng thức rượu vang Syrah
Để tận hưởng trọn vẹn một chai Syrah, có một vài bước chuẩn bị đơn giản nhưng rất quan trọng.
-
- Cho rượu “thở” (Decanting): Với những chai Syrah/Shiraz trẻ và đậm, bạn nên rót rượu ra một chiếc bình đặc biệt gọi là decanter và để khoảng 30 phút đến 1 tiếng trước khi uống. Việc này giúp rượu tiếp xúc với không khí, làm cho vị chát trở nên mềm mại hơn và các hương thơm được bung tỏa. Nếu không có decanter, bạn chỉ cần rót ra ly và xoay nhẹ ly vài lần là được.
- Nhiệt độ phục vụ: Nhiệt độ lý tưởng để uống Syrah là khoảng 15−18∘C, tức là hơi mát hơn nhiệt độ phòng một chút. Bạn có thể cho chai vang vào tủ lạnh khoảng 15 phút trước khi uống. Uống quá lạnh sẽ làm mất hương thơm, còn quá ấm sẽ làm mùi cồn trở nên hăng.
- Chọn ly: Hãy dùng một chiếc ly có bầu to và tròn. Bầu ly lớn giúp bạn dễ dàng xoay rượu và có đủ không gian để các hương thơm tập trung lại, giúp bạn ngửi được mùi rượu rõ hơn.
Rượu vang Syrah uống với món gì?
Với hương vị đậm đà, Syrah là “bạn đồng hành” tuyệt vời của nhiều món ăn. Nguyên tắc cơ bản là “rượu đậm đi với món đậm”.
Dưới đây là một bảng tóm tắt các gợi ý kết hợp rượu vang Syrah với món ăn:
| Loại món ăn | Gợi ý kết hợp |
| Thịt Đỏ | Thịt bò nướng, thịt cừu quay, thịt nai, sườn nướng BBQ |
| Thịt Trắng | Thịt heo quay, thịt vịt quay, xúc xích tẩm gia vị |
| Món Chay | Các món hầm nấm, cà tím nướng, đậu lăng tẩm gia vị, ớt chuông |
| Phô Mai | Phô mai cheddar ủ lâu năm, phô mai Gouda, phô mai Parmesan |
| Tránh Kết Hợp Với | Cá có hương vị tinh tế, các món ăn quá cay nồng, các món salad có nhiều giấm, các món tráng miệng quá ngọt (trừ sô cô la đen có thể phù hợp) |
Rượu vang Syrah thực sự tỏa sáng khi kết hợp cùng các món ăn có hương vị đậm đà và cấu trúc mạnh mẽ tương đương
Giá thành của rượu vang Syrah
Giá của một chai Syrah rất đa dạng, từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng. Các phân khúc giá tại Việt Nam
-
- Phổ thông (dưới 500.000 VNĐ): Phù hợp để uống hàng ngày. Thường là các chai Shiraz từ Chile, Úc hoặc Syrah từ miền Nam nước Pháp. Ví dụ: Tavernello Organico Syrah (Ý) khoảng 290.000 VNĐ, Arrogant Frog Tutti Frutti (Pháp) khoảng 255.000 VNĐ.
- Trung cấp (500.000 – 1.500.000 VNĐ): Ở tầm giá này, bạn có thể tìm thấy những chai vang chất lượng tốt hơn, thể hiện rõ đặc trưng của vùng miền, ví dụ như Shiraz từ Thung lũng Barossa (Úc). Ví dụ: D’Arenberg The Footbolt Shiraz (Úc) khoảng 790.000 VNĐ, Torbreck Woodcutter’s Shiraz (Úc) khoảng 1.065.000 VNĐ.
- Cao cấp (trên 1.500.000 VNĐ): Đây là những chai vang xuất sắc từ các nhà sản xuất danh tiếng hoặc các vùng trồng nho hàng đầu. Ví dụ: Torbreck The Steading (Úc) giá 2.130.000 VNĐ.
- Biểu tượng (trên 5.000.000 VNĐ): Đây là những chai vang huyền thoại như Penfolds Grange của Úc, có giá trị sưu tầm cao và có thể lên đến hàng chục triệu đồng. Giá trị của chúng không chỉ nằm ở chất lượng rượu mà còn ở câu chuyện thương hiệu, sự khan hiếm và khả năng lưu trữ hàng chục năm.
Mua rượu vang Syrah ở đâu?
Hedon WineHub là một địa chỉ uy tín chuyên nhập khẩu và bán lẻ các chai rượu vang Syrah chính hãng tại Hà Nội, tp HCM và Đà Nẵng. Ở Hedon WineHub, chúng tôi có các chuyên gia rượu vang hàng đầu giúp chọn ra cho bạn những chai rượu vang chất lượng với giá thành phải chăng.
Lời kết
Syrah/Shiraz là một giống nho vô cùng đa dạng và thú vị. Dù bạn thích phong cách thanh lịch, tinh tế của Syrah Pháp hay sự đậm đà, nồng nàn của Shiraz Úc, luôn có một chai vang phù hợp với khẩu vị và túi tiền của bạn.
Cách tốt nhất để hiểu về giống nho này là hãy tự mình trải nghiệm. Lần tới, hãy thử mua một chai Syrah từ Pháp và một chai Shiraz từ Úc để uống so sánh. Đó sẽ là một hành trình khám phá hương vị đầy bất ngờ, giúp bạn cảm nhận được hai “linh hồn” khác biệt trong cùng một giống nho.
Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về rượu vang hay rượu vang Syrah/Shiraz nói riêng, đừng ngần ngại nhắn tin cho Hedon WineHub nhé!
