Burgundy

Rượu vang Burgundy là một thế giới đầy mê hoặc, một biểu tượng của sự tinh tế và là minh chứng cho sức mạnh biểu đạt của terroir. Từ lịch sử làm vang lâu đời được vun đắp bởi các thầy tu đến hệ thống phân hạng phức tạp dựa trên từng thửa ruộng Climat, Burgundy luôn đặt mảnh đất lên vị trí trung tâm. Hai giống nho Pinot Noir và Chardonnay tại đây đã trở thành chuẩn mực toàn cầu. Hãy cùng Hedon WineHub tìm hiểu thêm về vùng đất và văn hoá rượu vang Burgundy nhé!

1. Giới thiệu về rượu vang Burgundy

Nằm ở miền đông nước Pháp, Burgundy (hay Bourgogne) là một trong những vùng sản xuất rượu vang danh giá và được kính trọng nhất thế giới. Nổi tiếng với lịch sử làm vang hàng thế kỷ và là quê hương của những chai vang tinh hoa, rượu vang Burgundy là biểu tượng của sự thanh lịch, phức hợp và khả năng phản ánh thổ nhưỡng (terroir) độc đáo của vùng đất này.

Vùng đất này là thánh địa của hai giống nho chính: Pinot Noir cho vang đỏ và Chardonnay cho vang trắng. Chính tại Burgundy, hai giống nho này đạt đến đỉnh cao biểu cảm, tạo ra những chai vang không chỉ ngon mà còn mang đậm dấu ấn của nơi chúng sinh ra. Dù nổi tiếng với sự phức tạp trong hệ thống phân hạng và khái niệm terroir, rượu vang Burgundy vẫn luôn mời gọi những người yêu vang khám phá vẻ đẹp tinh túy của mình. Bài viết này sẽ là bản tóm lược giúp bạn hiểu rõ hơn về rượu vang Burgundy.

1.1. Lịch sử phát triển của rượu vang Burgundy

Lịch sử rượu vang Burgundy kéo dài hơn 2000 năm, bắt đầu từ thời La Mã. Tuy nhiên, chính các tu sĩ Công giáo, đặc biệt là dòng Xitô từ thế kỷ 11, mới là những người thực sự định hình nên bản sắc của rượu vang nơi đây. Họ đã miệt mài canh tác, quan sát và ghi chép về ảnh hưởng của terroir, khoanh vùng những thửa đất (climats) tốt nhất và xây dựng các clos (vườn nho có tường bao). Công trình của họ đã đặt nền móng cho hệ thống phân hạng dựa trên địa lý sau này. Các Công tước xứ Burgundy cũng góp phần nâng cao danh tiếng cho rượu vang vùng này trong thời Trung cổ.

Cuộc Cách mạng Pháp cuối thế kỷ 18 đã làm thay đổi cấu trúc sở hữu, chia nhỏ các vườn nho của nhà thờ và bán lại cho người dân. Điều này dẫn đến tình trạng manh mún ruộng đất kéo dài đến ngày nay, khiến tên nhà sản xuất (domaine) hoặc nhà buôn (négociant) trở nên quan trọng trên nhãn chai. Mặc dù gặp nhiều khó khăn như dịch Phylloxera và chiến tranh, Burgundy đã phục hồi và khẳng định vị thế từ giữa thế kỷ 20, trở thành nơi sản xuất những chai vang đắt đỏ và được săn lùng bậc nhất. Nền tảng địa chất đá vôi cổ đại và lịch sử làm vang lâu đời là những yếu tố cốt lõi tạo nên sự đặc biệt của rượu vang Burgundy.

1.2. Giống nho phổ biến được dùng để sản xuất rượu vang Burgundy

Nhắc đến rượu vang Burgundy là nhắc đến hai giống nho vua và nữ hoàng: Pinot Noir và Chardonnay. Chúng không chỉ chiếm phần lớn diện tích trồng nho mà còn là linh hồn, định hình phong cách và danh tiếng của rượu vang nơi đây. Burgundy được coi là quê hương và là nơi mà hai giống nho này thể hiện được bản chất thanh lịch, phức tạp và đa dạng nhất của mình, trở thành thước đo chuẩn mực cho các nhà sản xuất trên toàn thế giới.

Rượu vang Burgundy Pinot Noir: Giống nho đỏ chủ đạo (khoảng 34% diện tích), đặc biệt nổi tiếng ở Côte de Nuits. Pinot Noir rất nhạy cảm với terroir và ưa khí hậu mát, đất sét pha đá vôi. Rượu vang Burgundy Pinot Noir thường có màu đỏ anh đào sáng, hương thơm trái cây đỏ (anh đào, mâm xôi, dâu tây), hoa hồng, gia vị, khoáng chất và đất ẩm khi còn trẻ. Khi trưởng thành, rượu phát triển thêm hương mứt quả, nấm, lá mục, da thuộc. Cấu trúc rượu thanh lịch, tannin mềm mại, axit tươi mát, thân rượu nhẹ đến trung bình. Phong cách có thể khác nhau giữa các tiểu vùng, ví dụ Côte de Nuits thường mạnh mẽ hơn Côte de Beaune.

Tìm hiểu thêm về rượu vang Pinot Noir

Rượu vang Burgundy Chardonnay: Giống nho trắng thống trị, thể hiện sự linh hoạt đáng kinh ngạc. Phong cách đa dạng tùy thuộc vào tiểu vùng và kỹ thuật sản xuất (đặc biệt là việc sử dụng gỗ sồi):

– Chablis: Thường không hoặc ít dùng sồi, mang đến sự tinh khiết, sắc nét với hương táo xanh, chanh, đá lửa, vỏ sò, axit cao.

– Côte de Beaune: Đỉnh cao của Chardonnay ủ sồi, rượu đậm đà, phong phú với hương trái cây vàng, hoa trắng, hạt dẻ, bơ, vani.

– Mâconnais: Khí hậu ấm hơn, rượu thường không ủ sồi, hương trái cây chín mọng (dưa, dứa), đầy đặn, dễ tiếp cận.

– Bourgogne Blanc (Regional): Nhẹ nhàng, tươi mát, hương táo, cam quýt, khoáng chất.

Các giống nho khác:

Ngoài hai giống nho chính, Burgundy còn trồng một số giống nho khác với diện tích nhỏ hơn, bao gồm:

– Aligoté: Giống nho trắng bản địa, tạo ra rượu vang trắng khô, tươi mát, thường được dùng trong loại rượu Bourgogne Aligoté AOC hoặc pha trộn trong Crémant de Bourgogne. Bouzeron là làng duy nhất có AOC riêng cho Aligoté.

– Gamay: Giống nho đỏ chính của vùng Beaujolais (về mặt hành chính thuộc Burgundy), cũng được trồng ở Mâconnais và Côte Chalonnaise, tạo ra rượu vang đỏ nhẹ nhàng, nhiều hương trái cây.

– Các giống khác: Pinot Blanc, Pinot Gris (Pinot Beurot), Sauvignon Blanc (ở Saint-Bris) cũng có mặt nhưng với tỷ lệ rất nhỏ.

Chính sự tập trung cao độ vào Pinot Noir và Chardonnay, cùng với khả năng biểu đạt terroir độc đáo của chúng, đã đưa rượu vang Burgundy trở thành chuẩn mực toàn cầu, nơi mà chất lượng và sự tinh tế của hai giống nho này được đánh giá cao nhất.

2. Hệ thống phân hạng rượu vang Burgundy (AOC)

Một trong những yếu tố làm nên sự đặc biệt nhưng cũng đầy thách thức của rượu vang Burgundy chính là hệ thống phân hạng rượu vang phức tạp của nó. Không giống như nhiều hệ thống khác dựa trên danh tiếng nhà sản xuất hay độ chín của nho, hệ thống Appellation d’Origine Contrôlée (AOC – Tên gọi Xuất xứ được Kiểm soát) của Burgundy, được chính thức hóa từ những năm 1930 nhưng dựa trên nền tảng lịch sử hàng thế kỷ quan sát của các thầy tu, hoàn toàn xoay quanh khái niệm terroir. Nó phân loại rượu vang dựa trên nguồn gốc địa lý chính xác của vườn nho nơi nho được trồng, phản ánh niềm tin rằng chất lượng và đặc tính tiềm năng của rượu vang được quyết định bởi mảnh đất.

Hệ thống này có cấu trúc hình kim tự tháp với 4 cấp bậc chính, từ rộng nhất đến cụ thể và danh giá nhất:

– Regional (Appellation Régionale – Cấp Vùng): Chiếm 52-54% sản lượng. Nho từ bất kỳ đâu trong vùng Burgundy. Rượu thường tươi mát, nhẹ nhàng, dùng hàng ngày. Nhãn ghi “Bourgogne Rouge/Blanc/Rosé/Aligoté”, “Crémant de Bourgogne”.

– Village (Appellation Communale/Village – Cấp Làng): Chiếm 34-37% sản lượng. Nho từ một trong 44 làng cụ thể. Rượu thể hiện đặc tính terroir của làng, phức tạp hơn Regional. Nhãn ghi tên làng (ví dụ: “Gevrey-Chambertin”, “Meursault”).

– Premier Cru (Appellation Premier Cru – Cấp Thửa Ruộng Hạng Nhất): Chiếm 10-12% sản lượng. Nho từ những thửa ruộng (climats) đặc biệt trong một làng, có chất lượng vượt trội. Rượu phức hợp, sâu sắc, có khả năng lưu trữ tốt, thường ủ sồi. Nhãn ghi tên làng + “Premier Cru” (hoặc “1er Cru”) + tên thửa ruộng (ví dụ: “Vosne-Romanée 1er Cru Les Beaux Monts”).

– Grand Cru (Appellation Grand Cru – Cấp Thửa Ruộng Đặc Biệt): Chiếm 1-2% sản lượng. Đỉnh cao chất lượng, từ những climats huyền thoại (33 ở Côte d’Or, 1 ở Chablis). Rượu vang mạnh mẽ, phức hợp, đa tầng hương vị, tiềm năng lưu trữ cực lâu, thường ủ sồi lâu. Nhãn chỉ ghi tên thửa ruộng Grand Cru (ví dụ: “Montrachet”, “Chambertin”) + “Grand Cru” (trừ Chablis Grand Cru vẫn ghi tên làng).

Dưới đây, Hedon WineHub sẽ tổng hợp thành một bảng để bạn đọc dễ dàng nắm được thông tin về phân hạng rượu vang Burgundy:

Cấp bậc (tier)	Tỷ lệ sản lượng (approx. %)	Đặc điểm chính	Ví dụ nhãn chai (label example)
Regional (Régionale)	52-54%	Nho từ bất kỳ đâu trong vùng Burgundy; tươi mát, nhẹ nhàng, dùng hàng ngày/khai vị.	Bourgogne Blanc, Bourgogne Pinot Noir, Crémant de Bourgogne
Village (Làng)	34-37%	Nho từ một làng cụ thể; thể hiện đặc trưng làng, phức tạp hơn Regional.	Gevrey-Chambertin, Meursault, Pommard, Chablis
Premier Cru (1er Cru)	10-12%	Nho từ thửa ruộng hạng nhất (climat) trong một làng; chất lượng cao, phức hợp, tiềm năng lưu trữ tốt.	Pommard 1er Cru “Les Rugiens”, Nuits-Saint-Georges 1er Cru “Les Vaucrains”
Grand Cru	1-2%	Nho từ thửa ruộng đặc biệt (climat) tốt nhất; đỉnh cao chất lượng, phức hợp, mạnh mẽ, lưu trữ rất lâu dài.	Chambertin Grand Cru, Montrachet Grand Cru, Romanée-Conti Grand Cru

Lưu ý: Tỷ lệ % là ước tính và có thể thay đổi, sai lệch nhỏ.

Hệ thống này nhấn mạnh vai trò quyết định của địa lý đối với chất lượng rượu vang Burgundy và giải thích sự khan hiếm cũng như giá trị của các cấp bậc cao hơn.

3. Các tiểu vùng sản xuất rượu vang tại Burgundy

Burgundy không phải là một vùng đồng nhất mà được chia thành nhiều tiểu vùng sản xuất rượu vang quan trọng, mỗi nơi mang một bản sắc riêng biệt do sự khác biệt về địa lý, khí hậu và thổ nhưỡng. Có 5 tiểu vùng chính trải dài từ Bắc xuống Nam:

Tiểu vùng Chablis: Cực bắc, khí hậu mát, đất đá vôi Kimmeridgian độc đáo. Chỉ trồng Chardonnay. Nổi tiếng với vang trắng khô, sắc nét, khoáng chất, axit cao, thường không ủ sồi.

Tiểu vùng Côte d’Or (Bờ Biển Vàng): Trái tim của Burgundy, gồm 2 phần:

– Côte de Nuits (Bắc): Nổi tiếng với Pinot Noir (80% diện tích). Đất đá vôi, sườn dốc hướng đông. Sản xuất Pinot Noir mạnh mẽ, cấu trúc, phức hợp, lưu trữ lâu dài. Tập trung phần lớn Grand Cru đỏ. Làng nổi tiếng: Gevrey-Chambertin, Vosne-Romanée.

– Côte de Beaune (Nam): Nổi tiếng hơn với Chardonnay. Đất sét pha đá vôi, địa hình đa dạng. Sản xuất cả Pinot Noir (mềm mại hơn Côte de Nuits) và Chardonnay (thường ủ sồi, đậm đà, phong phú – chuẩn mực thế giới). Tập trung phần lớn Grand Cru trắng. Làng nổi tiếng: Pommard, Volnay (đỏ); Meursault, Puligny-Montrachet (trắng).

Tiểu vùng Côte Chalonnaise: Phía nam Côte de Beaune. Trồng cả Pinot Noir, Chardonnay, Aligoté. Không có Grand Cru. Mang lại giá trị tốt, phong cách rượu có thể mộc mạc hơn Côte d’Or. Làng nổi tiếng: Mercurey, Givry, Rully (vang sủi).

Tiểu vùng Mâconnais: Cực nam, lớn nhất, khí hậu ấm áp hơn. Thống trị bởi Chardonnay. Nổi tiếng với Chardonnay giá trị tốt, thường không ủ sồi, đầy đặn, hương trái cây chín. Làng nổi tiếng: Pouilly-Fuissé, Saint-Véran, Mâcon-Villages.

Phong cách rượu thay đổi rõ rệt từ Bắc xuống Nam, từ Chablis khoáng đạt đến Mâconnais tròn trịa, với Côte d’Or là đỉnh cao của sự phức hợp.

4. Yếu tố tạo nên sự khác biệt của rượu vang Burgundy

Nếu có một khái niệm duy nhất định nghĩa và chi phối toàn bộ thế giới rượu vang Burgundy, đó chính là “terroir”. Đây không chỉ đơn thuần là “đất” mà là một hệ thống phức hợp các yếu tố môi trường tương tác với nhau, tạo nên đặc tính độc đáo cho rượu vang từ một địa điểm cụ thể. Ở Burgundy, terroir bao gồm:

– Đất: Đa dạng, chủ yếu là đá vôi (mang lại khoáng chất, sự tinh tế) và đất sét pha đá vôi (marl) (tạo cấu trúc, độ đậm đà).

– Khí hậu: Lục địa ôn hòa, nhưng có sự biến đổi lớn giữa các niên vụ và vi khí hậu giữa các thửa ruộng. Nằm ở giao điểm nhiều ảnh hưởng khí hậu.

– Địa hình: Độ cao, độ dốc, hướng sườn đồi (đông/đông nam là lý tưởng ở Côte d’Or) ảnh hưởng đến ánh nắng, thoát nước.

– Giống nho: Pinot Noir và Chardonnay biểu đạt terroir Burgundy một cách xuất sắc.

– Con người: Truyền thống canh tác, kỹ thuật làm vang (ủ sồi, men tự nhiên, canh tác hữu cơ/sinh học động lực) cũng là một phần của terroir.

Climats là biểu hiện tối thượng của terroir Burgundy – những thửa ruộng được xác định chính xác, có tên riêng, điều kiện tự nhiên và lịch sử độc đáo, tạo nên sự khác biệt tinh tế giữa các loại rượu vang và là nền tảng cho hệ thống phân hạng Premier/Grand Cru. Các Climats đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

5. Đánh giá chất lượng các niên vụ rượu vang Burgundy gần đây

Tại Burgundy, nơi khí hậu lục địa mang đến nhiều biến động, chất lượng rượu vang có thể thay đổi đáng kể giữa các năm. Hiểu biết về đặc điểm của từng niên vụ (vintage) là rất quan trọng để lựa chọn được chai vang ưng ý và biết được thời điểm thưởng thức phù hợp. Dưới đây là tổng quan về các niên vụ Burgundy gần đây (khoảng từ 2015 đến 2023), dựa trên đánh giá từ các nguồn uy tín như Wine Spectator (WS), Decanter, Vinous và Wine Scholar Guild (WSG).

Hedon WineHub sẽ tổng hợp thành một bảng để bạn đọc tiện theo dõi và tham khảo lựa chọn:

Niên Vụ	Chất Lượng Chung (WS)	Đặc điểm rượu vang đỏ	Đặc điểm của rượu vang trắng	Điểm đáng chú ý
2023	Rất Tốt (Dự kiến)	Biến đổi, một số xuất sắc	Tươi mát, cân bằng tốt	Sản lượng lớn, nóng kỷ lục
2022	Xuất sắc (WS White 95)	Thanh lịch, trái cây, tannin mềm	Tươi mát, cân bằng, dồi dào	Chất lượng & Số lượng đều tốt
2021	Tốt/Rất Tốt (WS 90-93)	Nhẹ nhàng, thanh lịch, axit tốt	Sắc nét, cổ điển, axit sống động	Sản lượng thấp do sương giá
2020	Xuất sắc (WS 94-96)	Mạnh mẽ, đậm đặc, cân bằng	Bóng bẩy, sống động, cân bằng	Nóng, khô, thu hoạch sớm
2019	Xuất sắc (WS 93-97)	Cô đọng, phức hợp, cấu trúc tốt, trái cây đen	Phức hợp, cân bằng, ngon ngọt	Nóng, khô nhưng tươi mát, sản lượng thấp
2018	Rất Tốt/Xuất sắc (WS 92-93)	Đậm đặc, nhiều thịt quả, chín muồi	Đậm đà, cởi mở, mềm mại	Nóng, khô, sản lượng lớn
2017	Xuất sắc (WS 93-94)	Cân bằng, tươi mát, dễ tiếp cận	Chín mọng, đầy đặn, sống động	Chất lượng & Số lượng tốt
2016	Xuất sắc (WS 92-97)	Thanh lịch, tươi mát, trái cây đen	Quyến rũ, thanh lịch, cấu trúc tốt	Sản lượng rất thấp do sương giá
2015	Kinh điển (WS 95-98)	Đậm đà, mạnh mẽ, cân bằng, lưu trữ lâu	Chín mọng, hào phóng, đầy đặn, axit tốt	Niên vụ phi thường

Lưu ý: Đánh giá chất lượng chung và điểm WS là tham khảo, chất lượng thực tế có thể thay đổi tùy nhà sản xuất và thửa ruộng cụ thể. Cần thận trọng với các đánh giá chung chung, đặc biệt là với Pinot Noir vốn rất thất thường.

Xu hướng biến đổi khí hậu với các mùa hè ngày càng nóng và khô hơn, cùng với các hiện tượng thời tiết cực đoan như sương giá và mưa đá, đang trở thành một yếu tố thường trực tại Burgundy. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các nhà làm vang, buộc họ phải thích nghi trong cả việc canh tác lẫn sản xuất để duy trì sự cân bằng và tươi mát đặc trưng của rượu vang Burgundy. Tuy nhiên, chất lượng rượu vang trong những năm gần đây vẫn duy trì ở mức rất cao, cho thấy khả năng phục hồi và kỹ năng ngày càng tăng của các nhà sản xuất, mặc dù sản lượng thường bị ảnh hưởng đáng kể.

6. Hướng dẫn kết hợp rượu vang Burgundy với món ăn

Rượu vang Burgundy, với sự tinh tế và đa dạng phong cách, là một người bạn đồng hành tuyệt vời trên bàn ăn, có khả năng nâng tầm trải nghiệm ẩm thực từ những bữa ăn hàng ngày đến những dịp lễ trang trọng. Việc kết hợp đúng cách sẽ làm nổi bật cả hương vị của rượu và món ăn.

6.1. Nguyên tắc chung khi kết hợp rượu vang Burgundy và món ăn

– Cân bằng: Rượu vang nhẹ (light-bodied) nên đi cùng món ăn nhẹ nhàng, trong khi rượu vang đậm đà (full-bodied) hợp với các món ăn có hương vị mạnh mẽ và cấu trúc tương xứng.

– Axit là bạn: Độ axit tự nhiên cao trong cả Pinot Noir và Chardonnay Burgundy giúp làm sạch vòm miệng và cắt ngang qua sự béo ngậy của các món ăn giàu chất béo hoặc có sốt kem.

– Hài hòa hoặc tương phản hương vị: Có thể chọn cách kết hợp tương đồng (ví dụ: Pinot Noir với nấm vì cả hai đều có nốt hương đất) hoặc tương phản (ví dụ: Chablis axit cao với hàu béo ngậy).

– Lưu ý tannin (vị chát): Tannin trong vang đỏ (đặc biệt là Pinot Noir Burgundy thường có tannin mềm mại) tương tác với protein trong thịt, làm mềm cả hai.

6.2. Rượu vang đỏ Burgundy (Pinot Noir):

Linh hoạt, tannin mềm, axit tốt.

– Thường được lựa chọn: Vịt quay/áp chảo, gà quay, nấm (đặc biệt risotto nấm, nấm xào), thịt bò hầm kiểu Bourguignon, sườn cừu nướng.

– Lựa chọn khác: Cá béo (cá hồi, cá ngừ nướng), thịt bê, thỏ, phô mai (Brie, Gruyère, Comté), pate, thịt nguội.

– Ẩm thực Việt: Vịt quay/nướng, gà nướng, bún chả, nấm xào, thịt luộc chấm mắm.

6.3. Rượu vang trắng Burgundy (Chardonnay):

Tùy phong cách rượu vang trắng (có/không ủ sồi).

– Không/ít sồi (Chablis, Bourgogne Blanc): Hải sản tươi sống (hàu), hải sản hấp/luộc đơn giản, cá trắng thịt nạc, salad nhẹ, phô mai tươi/dê. Ẩm thực Việt: Gỏi cuốn, gỏi/nộm, hải sản hấp/luộc chấm muối tiêu chanh, chả cá Lã Vọng.

– Ủ sồi (Côte de Beaune, Mâconnais đậm đà): Hải sản béo ngậy (tôm hùm, cua), cá béo hoặc cá trắng sốt kem/bơ, thịt trắng (gà quay, thịt heo), các món sốt kem (pasta, risotto), phô mai cứng/bán cứng (Comté, Cheddar). Ẩm thực Việt: Hải sản nướng, cá chiên xù, gà nướng (không quá cay), cà ri gà/hải sản cốt dừa nhẹ, chả giò hải sản.

Điều quan trọng là thử nghiệm và tìm ra sự kết hợp yêu thích của riêng bạn. Rượu vang Burgundy, dù là đỏ hay trắng, đều mang trong mình sự thanh lịch và phức hợp, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ khi được kết hợp một cách tinh tế.

7. Hướng dẫn lựa chọn và thưởng thức rượu vang Burgundy

Việc khám phá thế giới rượu vang Burgundy có thể trở nên dễ dàng và thú vị hơn nếu bạn nắm vững một số kiến thức và kỹ năng thực hành cơ bản.

7.1. Hướng dẫn đọc nhãn chai rượu vang Burgundy:

Nhãn chai Burgundy chứa đựng những thông tin quan trọng giúp bạn hiểu về nguồn gốc và chất lượng của rượu. Hãy chú ý đến các yếu tố sau:

– Tên Gọi Xuất Xứ (Appellation): Đây là thông tin quan trọng nhất, cho biết cấp bậc phân hạng và nguồn gốc địa lý của rượu.

• • “Bourgogne”: Rượu cấp vùng (Regional).
  • Tên Làng (ví dụ: “Pommard”, “Meursault”): Rượu cấp làng (Village).
  • Tên Làng + “Premier Cru” (hoặc “1er Cru”) + Tên Thửa Ruộng (ví dụ: “Volnay 1er Cru Clos des Chênes”): Rượu cấp Premier Cru.
  • Chỉ Tên Thửa Ruộng (ví dụ: “Chambertin”, “Montrachet”) + “Grand Cru”: Rượu cấp Grand Cru.

– Tên Nhà Sản Xuất (Producer Name): Có thể là Domaine (tự trồng nho và làm rượu) hoặc Négociant (mua nho hoặc rượu từ người khác để làm hoặc đóng chai). Do sự manh mún đất đai, uy tín của nhà sản xuất rất quan trọng ở Burgundy.

– Niên Vụ (Vintage): Năm thu hoạch nho, ảnh hưởng lớn đến đặc tính rượu.

– Giống Nho: Thường không được ghi rõ trên nhãn đối với cấp Village trở lên (vì luật AOC quy định giống nho cho từng vùng), nhưng có thể xuất hiện trên nhãn phụ của rượu cấp Regional.

– Nồng Độ Cồn (% vol): Cung cấp thông tin về độ mạnh của rượu.

– Các thuật ngữ khác: “Vieilles Vignes” (cây nho già), “Clos” (vườn nho có tường bao quanh).

Việc hiểu rõ các yếu tố này trên nhãn chai là chìa khóa đầu tiên để giải mã và lựa chọn rượu vang Burgundy.

7.2. Hướng dẫn lựa chọn rượu vang Burgundy

Theo dịp:

• • Thưởng thức hàng ngày, tiệc nhẹ: rượu vang Burgundy cấp Regional (Bourgogne Blanc/Rouge) hoặc Village là lựa chọn hợp lý, dễ uống và giá cả phải chăng. Crémant de Bourgogne là vang sủi tuyệt vời cho khai vị.
  • Bữa tối thân mật, dịp đặc biệt: rượu vang Burgundy cấp Village từ các làng danh tiếng hoặc Premier Cru mang đến sự phức hợp và trải nghiệm thú vị hơn.
  • Quà tặng cao cấp, sự kiện trọng đại, sưu tầm: Rượu Grand Cru là lựa chọn đỉnh cao, thể hiện đẳng cấp và có tiềm năng lưu trữ lâu dài.

Theo ngân sách: Giá rượu vang Burgundy tăng dần theo cấp bậc phân hạng. Regional và Village thường có giá dễ tiếp cận nhất. Premier Cru có giá cao hơn đáng kể, và Grand Cru thuộc phân khúc xa xỉ. Các vùng như Mâconnais và Côte Chalonnaise thường cung cấp rượu vang chất lượng tốt với mức giá hợp lý hơn Côte d’Or.

Theo khẩu vị: Nếu thích vang trắng khô, khoáng đạt, hãy tìm đến Chablis. Nếu ưa chuộng rượu vang Burgundy Chardonnay đậm đà, ủ sồi, hãy khám phá Meursault hay Puligny-Montrachet. Với vang đỏ, nếu thích sự thanh lịch, hãy thử Volnay hoặc Chambolle-Musigny; nếu muốn mạnh mẽ hơn, hãy tìm Gevrey-Chambertin hoặc Pommard.

Theo niên vụ: Tham khảo các bảng đánh giá niên vụ để chọn những năm có chất lượng tốt và phù hợp với thời điểm uống mong muốn (uống ngay hay lưu trữ).

Theo nhà sản xuất: Tìm hiểu về các nhà sản xuất uy tín trong từng vùng/làng là rất quan trọng.

7.3. Hướng dẫn phục vụ rượu vang Burgundy

Nhiệt độ: Phục vụ đúng nhiệt độ giúp rượu bộc lộ tốt nhất hương vị:

– Vang đỏ Pinot Noir: Khoảng 14-16°C. Phục vụ quá ấm sẽ làm mất đi sự tinh tế, quá lạnh sẽ làm hương thơm bị kìm hãm. Nên lấy ra khỏi tủ mát khoảng 20-30 phút trước khi uống.

– Vang trắng Chardonnay:

• • Phong cách nhẹ, không sồi (Chablis, Bourgogne Blanc): Khoảng 7-10°C.
  • Phong cách đậm, ủ sồi (Côte de Beaune): Khoảng 10-13°C. Phục vụ quá lạnh sẽ làm mất đi sự phức hợp của hương vị.
  • Crémant de Bourgogne: Khoảng 6-8°C.

Decanting (Cho rượu thở bình):

– Rượu vang Burgundy đỏ trẻ: rượu vang Burgundy Pinot Noir trẻ có thể được hưởng lợi từ việc decant khoảng 20-30 phút trong bình cỡ nhỏ hoặc trung bình để làm mềm tannin nhẹ và bung tỏa hương thơm.

– Rượu vang Burgundy đỏ già: Chủ yếu decant ngay trước khi phục vụ để loại bỏ cặn lắng (sediment). Nên dùng bình hẹp để hạn chế tiếp xúc oxy, vì rượu vang Burgundy già rất mong manh. Việc có nên decant vang đỏ Burgundy già hay không vẫn còn gây tranh cãi do sự tinh tế của rượu; nhiều chuyên gia khuyên nên rót cẩn thận trực tiếp từ chai.

– Rượu vang Burgundy trắng: Hầu hết không cần decant. Tuy nhiên, một số rượu vang Burgundy Chardonnay phức hợp, đặc biệt là những chai có tuổi, có thể được decant khoảng 30 phút trong bình nhỏ đã làm lạnh để mở ra các lớp hương vị.

7.4. Hướng dẫn bảo quản rượu vang Burgundy

Chưa mở nắp (Lưu trữ lâu dài):

• Nhiệt độ: Mát mẻ, ổn định, lý tưởng nhất là 12-16°C. Tránh dao động nhiệt độ lớn.
• Độ ẩm: Tương đối cao, khoảng 50-80% (lý tưởng 70%) để giữ ẩm cho nút bần.
• Ánh sáng: Bảo quản trong bóng tối, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và ánh sáng đèn mạnh (tia UV có thể làm hỏng rượu).
• Tư thế: Đặt chai nằm ngang hoặc nghiêng để rượu tiếp xúc với nút bần, giữ nút ẩm và kín.
• Yên tĩnh: Tránh rung động mạnh.
• Thông thoáng: Tránh môi trường ẩm mốc, mùi mạnh. Tủ bảo quản rượu chuyên dụng hoặc hầm rượu là lý tưởng nhất.

Đã mở nắp: Rượu vang sẽ bắt đầu oxy hóa và giảm chất lượng sau khi mở. Để kéo dài thời gian sử dụng (thường là 1-3 ngày tùy loại):

• Đậy kín: Sử dụng lại nút bần (đúng chiều) hoặc nút chặn chuyên dụng ngay sau khi rót.
• Bảo quản lạnh: Đặt chai vào tủ lạnh (ngăn mát) để làm chậm quá trình oxy hóa.
• Giảm tiếp xúc không khí: Có thể chiết rượu còn lại sang chai nhỏ hơn để giảm khoảng không trong chai. Sử dụng bơm hút chân không hoặc xịt khí trơ (Nitrogen/Argon) cũng là giải pháp, nhưng có thể ảnh hưởng chút ít đến hương thơm. Lưu ý: Không dùng bơm chân không/khí trơ cho vang sủi.

Bằng cách áp dụng những hướng dẫn thực hành này, bạn sẽ tự tin hơn trong việc lựa chọn, phục vụ và bảo quản những chai rượu vang Burgundy, từ đó tận hưởng trọn vẹn sự tinh túy và phức hợp mà vùng vang huyền thoại này mang lại.

Lời kết

Là một phần của rượu vang Pháp, rượu vang Burgundy là một thế giới phức tạp nhưng đầy quyến rũ, nơi terroir là vua và Pinot Noir cùng Chardonnay là những sứ giả trung thành. Từ lịch sử phong phú, hệ thống phân hạng độc đáo đến sự đa dạng của các tiểu vùng và niên vụ, Burgundy luôn mang đến những trải nghiệm tinh tế và đáng nhớ. Hiểu biết về các yếu tố cơ bản như nhãn chai, vùng sản xuất, niên vụ và cách kết hợp món ăn sẽ giúp bạn tự tin hơn trong hành trình khám phá vùng vang huyền thoại này. Mỗi chai vang Burgundy là một câu chuyện, hãy bắt đầu hành trình của riêng bạn để cảm nhận trọn vẹn tinh hoa của nó.

Hedon WineHub là một địa chỉ uy tín chuyên nhập khẩu và bán lẻ các chai rượu vang chính hãng tại Hà Nội, tp HCM và Đà Nẵng. Ở Hedon WineHub, chúng tôi có các chuyên gia rượu vang hàng đầu giúp chọn ra cho bạn những chai rượu vang chất lượng với giá thành phải chăng.

Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về rượu vang hay rượu vang Burgundy nói riêng, đừng ngần ngại nhắn tin cho Hedon WineHub nhé!